Ένα τραγούδι για συμπλεγματικούς ανθρώπους, β’

THE POLICE – Every Breath You Take (1983, Στίχοι/ Μουσική: Sting)

Το Every Breath You Take θεωρείται από πάρα πολλούς ανθρώπους ένας ύμνος στην αγάπη. Ανήκει στα πιο αγαπητά κομμάτια, ως μουσική υπόκρουση σε γαμήλια γλέντια, και εντάσσεται στα άσματα που -υποτίθεται ότι- ορίζουν τον αποκλειστικό, αφοσιωμένο, έντονο έρωτα.

Αμ δε! «Σε κάθε ανάσα που παίρνεις/ Σε κάθε βήμα που κάνεις», τι; Θα σε αγαπώ; Θα σε στηρίζω; Θα σε ακολουθώ (έστω); Όχι, όχι, τίποτε από όλα εκείνα που δηλώνουν ανυπόκριτη, αληθινή αγάπη για το έτερον ήμισυ. «Θα σε παρακολουθώ» (!) Το μάτι μου δεν θα ξεκολλά από επάνω σου, το να σε κατασκοπεύω και να γνωρίζω το καθετί που κάνεις θα γίνει ο σκοπός της ζωής μου. Με τέτοιο πλαίσιο, εντελώς φυσιολογικά και αναμενόμενα, έρχεται και ένας ακόμη στίχος-μεγαλείο: «Μα, δεν το βλέπεις; Μου ανήκεις» (!!)

Για να είμαστε ειλικρινείς και ακριβείς, το Every Breath You Take δεν εκφράζει απλά συμπλεγματικούς ανθρώπους. Εκφράζει ψυχωτικούς, εμμονικούς τύπους. Στους στίχους του ανάγλυφα ζωγραφίζεται ο τύπος του ερωτικού διώκτη. Κοινώς, και δυστυχώς, το άσμα αυτό είναι η χαρά του ψυχάκια. Αφορά τον πόνο του χωρισμού, τον οποίο το ποιητικό υποκείμενο δεν μπορεί να διαχειριστεί. Οδηγείται έτσι σε ημιπαράφρονες ατραπούς, σε εμμονές παρακολούθησης του πρώην ταιριού του. Ευτυχώς, τουλάχιστον, που δεν οδηγείται και σε απευκταίες αλλά λογικές προεκτάσεις αυτής της στάσης και δεν καταλήγει σε κάποια ανατριχιαστική απόφαση, του τύπου: «αφού δεν μπορώ να σε ΕΧΩ εγώ, να μην σε ΕΧΕΙ κανένας». Τα κεφαλαία γράμματα στο ρήμα που δηλώνει κτήση, φυσικά και δεν είναι τυχαία. Δηλώνουν το πώς κάποιοι συνάνθρωποί μας προσλαμβάνουν την αγάπη.

Το τραγούδι γράφτηκε το 1982, όταν ο Στινγκ εξερχόταν από ένα άκρως επώδυνο για τον ίδιο διαζύγιο από την πρώτη του γυναίκα, ενώ εκφράζει γλαφυρά όλα τα σκοτεινά συναισθήματα που ένιωθε τότε. Ο ίδιος το έχει χαρακτηρίσει «δυσάρεστο/ ενοχλητικό τραγουδάκι» (nasty little song), δηλώνοντας έμμεσα και ότι δεν νιώθει και πολύ υπερήφανος που το έγραψε… Το τραγούδι, όμως, έγινε τεράστια επιτυχία, για την ακρίβεια η μεγαλύτερη επιτυχία του συγκροτήματος. Έτσι, παρ’ όλο που δεν τον εκφράζει πια και, ουσιαστικά, το έχει αποκηρύξει (όπως θα δούμε παρακάτω), πρακτικά αναγκάζεται να το παίζει στις συναυλίες του, αφού ο κόσμος το ζητά και το αναμένει. Το κοινό, που προφανώς μένει στη δύναμη και την εκφραστικότητα του ημιστιχίου «σε κάθε ανάσα που παίρνεις» και δεν πολυνοιάζεται για όλα τα τερατώδη που λέγονται κατόπιν.

Η αποκήρυξη του τραγουδιού από τον Στινγκ, μόλις δύο χρόνια αργότερα, πιστοποιείται με την κυκλοφορία του, υπέροχου στιχουργικά, If You Love Somebody Set Them Free (Αν κάποιον αγαπάς, άσ’ τον ελεύθερο). Το τραγούδι ανήκει στη σόλο καριέρα του, αφού οι Police ήταν ήδη παρελθόν το 1985. Το κομμάτι αυτό βάζει τα πράγματα στη θέση τους και λέει τα αυτονόητα, αλλά τόσο δύσκολα στην εφαρμογή τους για πολλούς: όταν κάποιον αγαπάς, μην τον καταπιέζεις. Αν θέλει, θα μείνει, αν όχι, άντεξε τη φυγή του.

Γιώργος Κύδας