Από τις σημαντικότερες τέχνες, η υποκριτική έχει, εκτός από τις θεατρικές και κινηματογραφικές αίθουσες, συχνή παρουσία στην καθημερινή μας ζωή.
Αν όμως στον χώρο της τέχνης η υποκρισία γίνεται αντιληπτή, αφού αυτός είναι ο σκοπός της, δεν συμβαίνει το ίδιο και στην πραγματική ροή της ζωής μας, όπου εκ των πραγμάτων είμαστε αναγκασμένοι να συμβιώνουμε με κοινωνική, σαρκική, πολιτική, θρησκευτική και κάθε άλλη μορφή υποκρισίας που η ανθρώπινη φύση έχει φροντίσει να συντηρεί σε κάθε επίπεδο.
Η υποκρισία είναι το αντίθετο της ειλικρίνειας, αλλά και οι δύο συμπεριφορές έχουν τους φανατικούς, φίλους και εχθρούς.
Οι επιπτώσεις που έχουν οι δύο αυτές συμπεριφορές στις σχέσεις μας με τους άλλους ποικίλλουν βέβαια, ανάλογα με τη σοβαρότητα του λόγου που τις χρησιμοποιούμε.
Μπορεί κάποιος να είναι πάντα ειλικρινής; Σίγουρα όχι. Παρά το αντίθετο που υποστηρίζουν κάποιοι. Το ίδιο συμβαίνει και με την υποκρισία, η οποία μερικές φορές θεωρείται απαραίτητη από τους κυνικούς, οι οποίοι στο πλαίσιο των επιδιώξεών τους θεωρούν την ειλικρίνεια σημαντικό τους αντίπαλο.
Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που κάποτε κουράζονται να υποκρίνονται τους ειλικρινείς, και τότε μοιραία μια σχέση οδηγείται στο τέλος της.
Ο κάθε άνθρωπος ως άτομο δεν έχει σταθερά την ίδια συμπεριφορά όλο το 24ωρο απέναντι σε αυτούς που τον περιβάλλουν στο επαγγελματικό, φιλικό και συναισθηματικό του περιβάλλον, πόσω μάλλον σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Τότε η υποκριτική τέχνη παίζει τον ρόλο της και κάνει πολλούς από εμάς καλούς ή κακούς ηθοποιούς, δίνοντας στους στιχουργούς αφορμές για να γράψουν τα τραγούδια τους, περιγράφοντας με γλαφυρότητα καταστάσεις στις ανθρώπινες σχέσεις που πολλές φορές μάς κρατάνε αιχμαλώτους και δυστυχισμένους μια ολόκληρη ζωή.
Ο Nat King Cole το 1953 μέσω του Pretend ισχυριζόταν ότι δεν είναι δύσκολο το να υποκριθείς ότι είσαι ευτυχισμένος όταν αισθάνεσαι άσχημα, αυτό μάλιστα θα σε βοηθήσει να αισθανθείς πολύ καλύτερα.
Περίπου το ίδιο ισχυρίζονται και οι Tindersticks στο δικό τους Let's Pretend, πιστεύοντας ότι παρά τις δυσκολίες που προέκυψαν σε κάποια σχέση, θα ήταν καλύτερα το να προσποιηθεί το ζευγάρι ότι όλα μπορεί να ξεπεραστούν. Η αλήθεια είναι ότι μερικές φορές αυτό λειτουργεί, γιατί κάθε στιγμή που περνάει μάς κάνει να σκεφτόμαστε διαφορετικά.
Στο Let's Pretend των Raspberries, από το 1973, η κατάσταση είναι μη αναστρέψιμη, παρ' όλα αυτά ο Eric Carmen ζητάει από την αγαπημένη του να υποκριθούν την τελευταία νύχτα που θα περάσουν μαζί, ότι όλα πάνε καλά.
Εναν χρόνο πριν, το 1972, ο Γιάννης Πάριος στο Προσποιείσαι τραγουδούσε: Προσποιείσαι ότι κλαις και για μένα, πως πονάς. Προσποιείσαι ότι τόσο μ' αγαπάς. Με το ψέμα φαρμακώνεις τη ζωή μου κάθε στιγμή μου.
Το τραγούδι των Platters The Great Pretender ήταν αυτό που ενέπνευσε στην Chrissie Hynde το όνομα του συγκροτήματός της, Pretenders. Από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της δεκαετίας του '50, το τραγούδι περιγράφει το δράμα αυτού που υποκρίνεται ότι είναι ευτυχισμένος, μη αφήνοντας τους άλλους να καταλάβουν το μέγεθος της μοναξιάς του.
Ενα δράμα ζει και ο Sting με το Every Breath You Take των Police, που συνειδητοποιεί ότι η αγαπημένη του δεν τον θέλει πια και του χαμογελά ψεύτικα.
Ο George Benson στη δεκαετία του '70 μέσα από τους στίχους τού This Masquerade του Leon Russell αναρωτιόταν αν ήταν πραγματικά ευτυχισμένος, κρυμμένος πίσω από την υποκριτική μάσκα που πολλές φορές είμαστε υποχρεωμένοι να φοράμε, για να γίνουμε αρεστοί σε μια τελειωμένη, για διάφορους λόγους και ανάλογα με την περίσταση, σχέση.
Ο Στράτος Διονυσίου σε μία από τις μεγαλύτερες λαϊκές επιτυχίες έχει συνειδητοποιήσει το μέγεθος του προβλήματος και τραγουδά: Υποκρίνεσαι, το ξέρω, υποκρίνεσαι κι επειδή σε αγαπώ μόνο μου δίνεσαι
Υποκρίνεσαι μαζί μου από συνήθεια και ας κάνω πως δεν ξέρω την αλήθεια
Κι εγώ πεθαίνω κάθε μέρα λίγο λίγο και απάνω στις πληγές, πληγές ανοίγω
Κι εγώ πεθαίνω κάθε μέρα λίγο λίγο, μα δεν έχω πια τη δύναμη να φύγω.
Στην Υποκρισία, των Γιάννη Βουγιατζή και Σόλωνα Αποστολάκη, η Νατάσα Θεοδωρίδου, το 2001, τραγουδούσε: Λόγια, δίχως νόημα κανένα, μόνο λόγια τόσο χιλιοειπωμένα. Υποκρισία, υποκρισία,
να μ' αγαπάς και να μη δίνεις σημασία. Υποκρισία, υποκρισία,
για ποια αγάπη μού μιλάς, για ποια θυσία.
Ο Γιάννης Καραλής με τη λαϊκή φωνή της Πίτσας Παπαδοπούλου, το 1986, περιέγραφε με λίγα λόγια το μέγεθος του προβλήματος στο Με τελείωσες:
Με τελείωσες, κι ας γινόμουνα για σένα μια ζωή θυσία, με τελείωσες κι έγινε η αγάπη ψέμα και υποκρισία.
Μια μεγάλη επιτυχία του γάλλου τραγουδιστή Serge Lamma, το Je Suis Malade, διάλεξε να διασκευάσει, με τον τίτλο Φύγε, ο Γιάννης Πουλόπουλος το 1981:
Και τι να πω και τι να πεις, ούτε ξέρω πια ποιος φταίει.
Κι έγιν' η νυχτιά όλη μια φωτιά, ψέμα και υποκρισία και προδοσία, Θεέ μου...
Ο Αντώνης Ανδρικάκης έγραψε τον στίχο και ο Αντώνης Βαρδής τη μουσική στο Κουράστηκα να υποκρίνομαι του 1984, κάτι που εύκολα τραγουδιέται, αλλά δύσκολα εφαρμόζεται: Κουράστηκα να υποκρίνομαι, ψέματα μ' έχουν φορτώσει, με κρίνουνε και με συγκρίνουνε, μα δεν μπορεί κανείς να με νιώσει.
Μου μιλούν στραβά και τους πληρώνω ακριβά και κάθε κίνησή μου πρέπει να προσέχω,
δεν αντέχω, δεν αντέχω με το ψέμα, δεν μπορώ να προχωρήσω,
να 'χα δύναμη αλλιώς να σου μιλήσω, κουράστηκα να υποκρίνομαι, δεν μπορώ έτσι να ζήσω.
Κουράστηκα να υποκρίνομαι, πρόσωπα όλοι αλλάζουν στο βλέμμα τους όταν αφήνομαι, κάπου αλλού πάντα κοιτάζουν.
Το 1972 ο Γιώργος Παρασυρός είχε γράψει τον στίχο για το Συμβιβαζόμαστε του Γιώργου Χατζηνάσιου, μια κατάσταση που βιώνουν καθημερινά αρκετοί από αυτούς που βλέπουμε δίπλα μας και τους έχει γίνει συνήθεια: Συμβιβαζόμαστε, δεν χωριζόμαστε, κι αυτό είναι λάθος.
Υποκρινόμαστε πως αγαπιόμαστε τάχα με πάθος.
Πρέπει να σπάσουμε τις αλυσίδες, δεν έχουμε καιρό γι' άλλες ελπίδες,
πρέπει να φύγουμε χωρίς αντίο, είναι αργά, πολύ αργά και για τους δύο.
Μερικές φορές κάποιοι επιμένουν να δίνουν δικιές τους ερμηνείες σε φανερά τελειωμένες καταστάσεις, όπως ίσως κάνει η Αννα Βίσση στο Μου ανήκεις:
Υποκρίνεσαι, υποκρίνεσαι σ' άλλη αγκαλιά όταν δίνεσαι.
Υποκρίνεσαι, υποκρίνεσαι, από μένανε όμως δεν κρύβεσαι.
Αντιθέτως, ο Βασίλης Καρράς δείχνει να έχει συνειδητοποιήσει πλήρως του τι συμβαίνει στο Απορώ αν αισθάνεσαι τύψεις: Μην κρύβεσαι άλλο και μην προσποιείσαι,
τα έμαθα όλα, τι κάνεις, ποια είσαι, μου είπαν για σένα πολλές ιστορίες,
πως είναι η ζωή σου γεμάτη αμαρτίες.
Γενικά στο θέμα της υποκρισίας και της προσποίησης στις ανθρώπινες σχέσεις τα τραγούδια εύκολα βρίσκουν την αλήθεια, γιατί απλούστατα περιγράφουν την ανθρώπινη φύση, που βρίθει από υποκρισία και προσποίηση.
