Ένα κινητό studio φορτωμένο με πολύ ροκ!

Ένα κινητό studio φορτωμένο με πολύ ροκ!

Από τον Κυριάκο Λίγκα

Ένα κινητό studio φορτωμένο με πολύ ροκ!

Στα τέλη της δεκαετίας του 60 το LP (άλμπουμ βινυλίου μακράς διαρκείας 33 στροφών) είχε αρχίσει για τα καλά να αποτελεί το κυρίαρχο format μουσικής στο χώρο της rock. Στα αμέσως προηγούμενα χρόνια τα συγκροτήματα κι οι καλλιτέχνες , καθώς και οι δισκογραφικές εταιρείες, εστίαζαν το ενδιαφέρον τους στην παραγωγή singles 45 στροφών. Το LP άρχιζε λοιπόν να αντιμετωπίζεται από μουσικούς και παραγωγούς σαν ολοκληρωμένο μουσικό/καλλιτεχνικό προϊόν, κι όχι απλά σα μια «συλλογή» μουσικών κομματιών ή τραγουδιών. Αυτό σήμαινε με τη σειρά του, ότι οι μουσικοί κι οι παραγωγοί θα έπρεπε να αρχίσουν να αφιερώνουν όλο και περισσότερο χρόνο για ηχογράφηση και πειραματισμό στο studio, με στόχο πλέον την παραγωγή ενός άλμπουμ μακράς διαρκείας με την ταυτότητα ενός ολοκληρωμένου έργου που θα έδειχνε στον κόσμο τις νέες καλλιτεχνικές αναζητήσεις του συγκροτήματος ή του μουσικού που το ηχογράφησε. Περισσότερος χρόνος στο studio σήμαινε βέβαια και μεγαλύτερο κόστος για το κλείσιμο αίθουσας ηχογράφησης και άλλα αναγκαία σε κάποιο studio. Σήμαινε επίσης και τη σύμπτωση σε μεγάλο βαθμό της διαθεσιμότητας και της δημιουργικής διάθεσης των μουσικών με τις ώρες ενοικίασης «στουντιακού» χρόνου και χώρου. Καρπός αυτών των συνθηκών και αναγκών ήταν το περίφημο Rolling Stones Mobile – το studio των Rolling Stones που κατασκευάστηκε το 1968 και φιλοξενούνταν πάνω σε ένα …φορτηγό της BMC. Στην ιστορία αυτού του περίφημου όπως θα δούμε studio αφιερώνω λοιπόν αυτό το σύντομο άρθρο. Θα αναφερθώ στα θρυλικά ονόματα, ta άλμπουμ και τραγούδια που ηχογραφήθηκαν σε αυτό το studio, αλλά και στο ριζοσπαστικό ρόλο που έπαιξε η πρωτοποριακή αυτή ιδέα.

H είσοδος του RSM

Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/Rolling_Stones_Mobile_Studio (available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike License)

Η ζωή του RSM (Rolling Stones Mobile) ξεκίνησε με την ηχογράφηση της περίφημης συναυλίας που έδωσαν οι Stones στο Hyde Park του Λονδίνου το καλοκαίρι του 1969. Κάπου στους πρώτους μήνες του 1970 το studio-φορτηγό πάρκαρε για τα καλά στην εξοχική κατοικία του Mick Jagger, Stargroves. Εκεί, με το studio αραγμένο έξω και τον εξοπλισμό του group (ενισχυτές, ηχεία, μικρόφωνα, όργανα κλπ.) στο living room, ηχογραφήθηκε ένα μεγάλο μέρος του Sticky fingers που κυκλοφόρησε το 1971. Πρόκειται κυρίως για τα βασικά backing tracks τα οποία στη συνέχεια επεξεργάζονταν (μιξάρονταν, εμπλουτίζονταν με περισσότερα όργανα, φωνητικά κλπ.) στο «κανονικό» studio (μερικά από τα κομμάτια που ηχογραφήθηκαν ήταν τα Sway, Can’t you hear me knocking, Dead flowers, I got the blues, Bitch, Moonlight mile). Έναν χρόνο αργότερα, κι όταν το συγκρότημα είχε εγκαταλείψει για φορολογικούς λόγους το Ηνωμένο Βασίλειο για το νότο της Γαλλίας, ψάχνοντας εκεί για κάποιο studio που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την ηχογράφηση κομματιών που έμελλαν να αποτελέσουν το θρυλικό Exile on main street του 1972, το RSM μεταφέρθηκε με πλοίο και στη συνέχεια οδικώς στη βίλλα που έμενε ο Keith Richards, η οποία αποτέλεσε το «στρατηγείο» ηχογράφησης του group. Από το υγρό και ζεστό υπόγειο της βίλλας στο γαλλικό νότο κάπου μεταξύ Ιουλίου και Οκτωβρίου 1971, τα καλώδια ενισχυτών και μικροφώνων ξεκινούσαν από διαφορετικά και συχνά απίθανα μέρη και δωμάτια για να καταλήξουν έξω από το παράθυρο, κατευθείαν στην κονσόλα του studio. Μουσικοί και μηχανικός ήχου συνεννοούνταν με…φωνές, όμως, το studio ήταν διαθέσιμο 24 ώρες την ημέρα εκεί ακριβώς που ζούσαν κι έπαιζαν οι μουσικοί. Κάτω από αυτές τις ασυνήθιστες συνθήκες, και με την πολύτιμη βοήθεια του RSM, γεννήθηκε το θρυλικό Exile on main street. Ψάξτε και βρείτε το DVD ‘Stones in Exile’ για να δείτε εκεί αρκετά πράγματα που έχουν σχέση με το περίφημο studio. Το RSM χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια από τους Stones το 1974 και 1975 για την ηχογράφηση κομματιών που βρίσκουμε στο It’s only rock’n’roll (1974) και Black and Blue (1976), καθώς και σε πάμπολλες άλλες περιπτώσεις για την ηχογράφηση ζωντανών εμφανίσεων κυρίως, αλλά και την ηχογράφηση φωνητικών για το Some Girls του 1978. Εντωμεταξύ είχε αναβαθμιστεί τεχνολογικά με τις οδηγίες του Ian Stewart (του περίφημου πιανίστα, road manager, συνοδοιπόρου των Stones από την αρχή) έχοντας πλέον αποκτήσει 24 από 16 κανάλια και 32 από 20 εισόδους σήματος ήχου.

Μέσα στο studio

Πηγή: https://en.wikipedia.org/wiki/Rolling_Stones_Mobile_Studio (available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike License)

Όμως δεν ήταν μόνο οι Stones που χρησιμοποίησαν το RSM. Σύντομα το studio έγινε το αγαπημένο ‘παιχνίδι’ κορυφαίων ονομάτων. Μερικά από τα άλμπουμ που ηχογραφήθηκαν στο RSM από το 1970 μέχρι και το 1990 ήταν το ΙΙΙ, το IV, το Houses of the holly και Physical graffiti των Led Zeppelin, τα Machine head, Who do we think we are και Burn των Deep Purple με τον Gillan μάλιστα να αναφέρει το studio στους στίχους του Smoke on the water ("We all came out to Montreux / On the Lake Geneva shoreline / To make records with a mobile / We didn't have much time ... / We ended up at the Grand Hotel / It was empty cold and bare / But with the Rolling truck Stones thing just outside / Making our music there."), τα Penguin και Mystery to me των Fleetwood Mac, το Live! του Marley με τους Wailers, το Moonflower του Santana, το Life in a day των Simple Minds, το Alchemy των Dire Straits, το No Prayer for the dying των Iron Maiden, καθώς και άλμπουμς των Gary Moore, Nazareth, Queen, Lou Reed, Ten Years After, Frank Zappa.

To 1996 το RSM δημοπρατήθηκε κι αποκτήθηκε από τα Loho Studios της Νέας Υόρκης, όπου κάλυψε τις ανάγκες της underground σκηνής της πόλης, του περίφημου CBGB, καθώς και την ηχογράφηση ζωντανών εμφανίσεων της Patti Smith και των Ramones.

Από το 2001 το RSM βρίσκεται στο National Music Centre στο Calgary του Καναδά. Ο Jesse Moffat, manager του κέντρου, αναφέρει ότι η δημιουργία ενός κινητού studio στα τέλη της δεκαετίας του 60 αποτελεί τομή στην τεχνολογία της ηχογράφησης. Μέχρι τότε, συνεχίζει, οι καλλιτέχνες ήταν λίγο-πολύ υποχρεωμένοι να ακολουθούν το εταιρικό πρόγραμμα των studio που τις περισσότερες φορές περιοριζόταν στο μοντέλο 9 με 5. (Δείτε σε αυτό το video το RSM όπως συντηρείται απαράλλαχτο μέχρι σήμερα

Το studio έδωσε στους μουσικούς την ευκαιρία να μεταφέρουν τη δημιουργική τους δραστηριότητα στο χώρο και το χρόνο που αυτοί επιθυμούν, καθώς και τη δυνατότητα για πραγματική ανεξαρτησία στη διαδικασία αυτή σε εποχές που τεχνολογικά ήταν αδύνατον , σε αντίθεση με τα πιο πρόσφατα χρόνια, όπου μπορεί κάποιος να μετατρέψει σε studio το δωμάτιό του.

Πηγές
• Appleford S.(1997), It’s only rock’n’roll - The Stories Behind Every Song, Carlton Books Limited
• Karnbach J. & Bernson C. (1997), It’s only rock’n’roll - The Ultimate Guide to the Rolling Stones, Facts on File, Inc.

• https://ultimateclassicrock.com/rolling-stones-mobile-studio/

• www.iorr.org The Rolling Stones Fan Club
• Wyman B. (2002), Rolling with the Stones, A Dorling Kindersley Book
• National Music Centre, Calgary, Canada, YouTube Channel https://www.youtube.com/watch?v=CB8I0rJaOm4