Από τον Κώστα Ζουγρή
Υπάρχει μία απόλυτη ταύτιση μεταξύ ονείρων και τραγουδιών, αφού και τα δύο σού δίνουν τη δυνατότητα της ψευδαίσθησης. Να γίνεις δηλαδή κομμάτι κάποιου γεγονότος που στην πραγματικότητα δεν υπάρχει.
Αλήθεια, πόσες φορές βγαίνοντας από μία κινηματογραφική αίθουσα δεν έχουμε αισθανθεί ψυχική ανάταση για την εξέλιξη της πλοκής τής ταινίας, η οποία, για μας που την παρακολουθούμε, δεν είναι παρά ένα όνειρο στο οποίο μας οδηγεί να συμμετάσχουμε ο σκηνοθέτης, οδηγώντας μας έτσι σ' έναν κόσμο τον οποίο συνήθως συναντάμε μόνο στα όνειρά μας.
Το ίδιο συμβαίνει και στο τραγούδι, όπου εύκολα εκφράζουμε αρκετά από τα συναισθήματά μας τραγουδώντας στους γύρω μας αυτά που διάλεξε για μας ο στιχουργός του κάθε τραγουδιού.
Τα τραγούδια που αναφέρονται στα όνειρα έχουν ένα μεγαλύτερο πλεονέκτημα, αφού διευρύνουν ακόμα περισσότερο τη φαντασία μας και, όχι τυχαία, αποτελούν ένα θετικό στοιχείο για την επιτυχία κάποιου τραγουδιού.
Ενα πρωινό ξύπνημα, ύστερα από μία νύχτα με ευχάριστα όνειρα, φτιάχνει, έστω και ψεύτικα, τη διάθεσή μας και μερικές φορές μας βοηθάει να πάρουμε αποφάσεις για τις οποίες προβληματιζόμασταν πριν.
Τα όνειρα, όπως και τα τραγούδια, δίνουν τη δυνατότητα της ισότητας των ανθρώπων, αφού ο καθένας μας μπορεί να ονειρευτεί και να τραγουδήσει τα πάντα χωρίς τον περιορισμό του εφικτού ή ανέφικτου.
Πρωταθλητής στα τραγούδια με όνειρα είναι σίγουρα ο Roy Orbison. Στο In Dreams, π.χ., μας περιγράφει το πώς κανείς μπορεί να περπατά και να μιλά με τη γυναίκα που αγαπάει και να την αισθάνεται δικιά του, αλλά και τον πόνο που προκαλούν το πρωινό ξύπνημα και η συναίσθηση της πραγματικότητας.
Οι ειδικοί λένε ότι στα πρώτα 5 λεπτά μετά το πρωινό ξύπνημα ξεχνάμε τα μισά από τα όνειρα που είδαμε κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ ύστερα από 10 λεπτά, το 90% των ονείρων μας γίνονται καπνός.
Αν ξυπνήσουμε κατά τη διάρκεια της φάσης του ύπνου REM, έχουμε περισσότερες πιθανότητες να θυμηθούμε το όνειρο που βλέπαμε, απ' όσες αν ξυπνήσουμε ύστερα από έναν ολοκληρωμένο ύπνο.
Στα τραγούδια όμως δεν υπάρχουν διαχωρισμοί, αφού οι στίχοι τους γίνονται κτήμα μας για όλη την υπόλοιπη ζωή μας, όπως το Χθες το βράδυ ονειρεύτηκα, επιτυχία του 1946 για τη Σοφία Βέμπο και ταυτόχρονα σχεδόν για τη Στέλλα Γκρέκα, σε μουσική Κώστα Γιαννίδη και στίχους Δημήτρη Γιαννουκάκη: Χθες το βράδυ ονειρεύτηκα πως ήσουνα κοντά μου και ζωντάνεψες ξανά τα όνειρά μου, χθες το βράδυ. Με φιλούσες και στο πρόσωπό μου πέφταν τα μαλλιά σου. Ισως η πιο χαρακτηριστική περιγραφή για πολλά από τα όνειρά μας.
Το τραγούδι Ονειρα του Μιχάλη Σουγιούλ, σε στίχους του Μ. Φραγκιουδάκη, τραγουδισμένο από τον Τώνη Μαρούδα το 1951, περιγράφει, κι αυτό, το πρόσκαιρο συναίσθημα και την ευεξία που βιώνει κανείς στιγμιαία, μέχρι να συνειδητοποιήσει, σχεδόν αμέσως, τη σκληρή πολλές φορές πραγματικότητα: Ονειρα που κρατάνε μια βραδιά, σβήνουνε πάντα πριν ξημερώσει και μαραίνουν τα λούλουδα που 'χα μες στην καρδιά...
Ξεχωριστοί ήταν και οι στίχοι του Βαγγέλη Γκούφα για το Ονειρο δεμένο του Σταύρου Ξαρχάκου, με ερμηνευτή τον Πάνο Γαβαλά, το 1964:
Ονειρο δεμένο στο μουράγιο, πόρτα μου κλεισμένη στο νοτιά, έκανα τον πόνο μου κουράγιο, στην αγάπη μου έβαλα φωτιά.
Ακόμα πιο εντυπωσιακό ήταν το Ονειρο απατηλό του Απόστολου Καλδάρα, σε στίχους της Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, με τον Σταμάτη Κόκοτα: Με ένα όνειρο τρελό, όνειρο απατηλό ξεκινήσαμε κι οι δυο μας και στου δρόμου τα μισά, σβήσαν τ' άστρα τα χρυσά ξαφνικά από τον ουρανό μας.
Να ονειρεύομαι λέγεται το ωραιότερο ίσως τραγούδι που έγραψε ο Δημήτρης Λάγιος όσο ζούσε, και ο Γιώργος Νταλάρας το αποδίδει με ξεχωριστό τρόπο: Να ονειρεύομαι απ' το παράθυρο να ταξιδεύω/να μπαίνω μέσα σου να καταστρέφομαι και να πεθαίνω. Ξόδεμα συνέχεια δεν υπάρχουν μάσκες/τ' όνειρο είναι που μαγεύει, ανοίγω... ξημερώνει.
Ο Διονύσης Σαββόπουλος μας περιγράφει πως ...εκείνο που με τρώει εκείνο που με σώζει, είναι που ονειρεύομαι σαν τον Καραγκιόζη.
Η θάλασσα και τα καράβια έχουν σημαντικό ρόλο στα όνειρά μας, έτσι όχι τυχαία ο Γιάννης Σπανός έκανε τραγούδι τους στίχους τού Σωτήρη Σκίπη: Ασπρα καράβια τα όνειρά μας για κάποιο ρόδινο γιαλό, άσπρα καράβια τα όνειρά μας/θα κόβουν δρόμο κι ένα δρόμο μυριστικό κι ευωδιαστό...
Ο Μάνος Χατζιδάκις, εκτός από την Οδό ονείρων, μελοποίησε στον Μεγάλο Ερωτικό τα Λιανοτράγουδα, παραδοσιακά στιχάκια που γράφτηκαν στο μακρινό παρελθόν: Αν μ'αγαπάς κι είν' όνειρο ποτέ να μην ξυπνήσω, γιατί με την αγάπη σου ποθώ να ξεψυχήσω.
Ο Ρόμπερτ Γουίλιαμς δεν είχε αυταπάτες όταν έγραφε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του, χωρίς το συγκρότημα των Poll, γι' αυτό τραγουδούσε μαζί με την Μπέσυ Αργυράκη: Το ξέρω κάποτε θα φύγεις, θα χαθείς σαν ένα όνειρο, ενώ πρόσφατα ο Μιχάλης Χατζηγιάννης Μόνο στα όνειρα μπορεί να αγγίζει την αγαπημένη του.
Στον διεθνή μουσικό χώρο τα τραγούδια με αναφορές στα όνειρα είναι σαφώς περισσότερα από τα ελληνικά, λες και πραγματικά έχουμε πάψει να βρίσκουμε διέξοδο στα καθημερινά μας προβλήματα ακόμη και στα όνειρα. Παλαιότερα οι ονειροκρίτες και αυτοί που ερμήνευαν τα όνειρα του καθενός, ήταν στην ημερησία διάταξη, και κάθε πρωί οι περισσότεροι περιέγραφαν τις νυχτερινές τους αναζητήσεις μέσα από τα όνειρα και προσπαθούσαν να δώσουν κάποια συνέχεια σ' αυτά.
Ο Lionel Richie στο Hello ονειρεύεται ότι φιλάει το κορίτσι που αγαπάει χιλιάδες φορές. Οι Romantics, σύμφωνα με το Talking In Your Sleep, μάθαιναν όλα τα μυστικά της αγαπημένης τους, η οποία μιλούσε στον ύπνο της.
Αλλοι, όπως οι Monkees, παραμιλούσαν ξύπνιοι στο Daydream Believer ή οι Lovin' Spoonful στο Daydream και η Aretha Franklin στο Day Dreaming, όπου σκέφτεται τον αγαπημένο της συνέχεια.
Το κλασικό τραγούδι της δεκαετίας του '40, Dream, μας περιγράφει τα αυτονόητα: όταν αισθανόμαστε μοναξιά, δεν έχουμε παρά να παραδοθούμε στα όνειρά μας και όλα θα διορθωθούν. Ο Johnny Burnette μάλιστα ονειρευόταν συνέχεια το 1960 στο Dreamin' μέχρι να γίνουν τα όνειρά του πραγματικότητα. Λίγο νωρίτερα οι Everly Brothers είχαν κι αυτοί διαπιστώσει ότι με τα όνειρα μπορούσαν να είναι συνέχεια κοντά στην αγαπημένη τους (All Ι Have Το Do Is Dream).
Τον ιδανικό σύντροφο ονειρεύονται, σε διαφορετικές εποχές, ο Bobby Darin και η Mariah Carey με τα τραγούδια τους Dream Lover.
Οι Hall and Oates είδαν τα όνειρά τους να γίνονται πραγματικότητα με τη μεγάλη επιτυχία τους You Make My Dreams Come True, ενώ οι Aerosmith με το Dream On μας προέτρεπαν το 1973 να ονειρευόμαστε μέχρι να γίνουν τα όνειρά μας πραγματικότητα, άλλωστε η Debbie Harry το είχε διαπιστώσει στα τέλη της δεκαετίας τού '70, με το τραγούδι των Blondie Dreamin', ότι ταόνειρα δεν κοστίζουν τίποτα.
Τραγούδι διαχρονικό το Dream a Little Dream Of Me, αρχίζοντας από τη δεκαετία του '30, συνεχίζει να διασκευάζεται και στις επόμενες δεκαετίες.
Αισιόδοξοι οι Crowded House στο Don't Dream It's Over, που ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία τους.
Για διάφορους λόγους θα πρέπει να γίνει αναφορά στα τραγούδια Boulevard Of Broken Dreams-Tony Bennett, Dreams-Fleetwood Mac, #9 Dream-John Lennon, California Dreamin'-Mamas and the Papas, Dream Baby-Roy Orbison, Dreamer-Supertramp, How Can We Hang On Το Α Dream-Tim Hardin, Ι Had Τοο Much Το Dream (Last Night)-Electric Prunes, Impossible Dream-Jack Jones, από το Man Of La Mancha, Ι'll See You In My Dreams-Frank Sinatra, Dream On-Aerosmith, Ι've Got Dreams Το Remember-Otis Redding, Mister Sandman-Chordettes, Shattered Dreams-Johnny Hates Jazz, Sweet Dreams-Eurythmics, Sweet Dreams-Patsy Cline, το Dream Within Α Dream, ποίημα του Edgar Alan Poe που μελοποίησε ο Alan Parsons, το Ονειρο ήτανε του Αλκίνοου Ιωαννίδη, το Πάρε με στ' όνειρο, με την Ελένη Τσαλιγοπούλου και τον Αλκίνοο Ιωαννίδη, σε μουσική και στίχους του Γιώργου Ανδρέου, και δεκάδες άλλα που δεν επιτρέπει ο χώρος να δημοσιευτούν, βοηθάνε όμως στη δημιουργία της εναλλακτικής πραγματικότητας.
https://www.apotis4stis5.com/ellhnika/ellhnikh-gwnia/14578-10-16
