Τίποτα από τίποτα σημαίνει τίποτα, τραγουδούσε πριν από πολλά χρόνια ο Billy Preston στο Nothing from nothing και το μηδέν χρειάστηκε κάποιες χιλιετίες για να μπορέσει να εδραιωθεί ως αριθμός σε διάφορους πολιτισμούς.
Στην Ελλάδα μάλλον προέρχεται από το πρώτο γράμμα της αρχαίας λέξης «ουδέν». Οι Ελληνες δεν ήταν σίγουροι για την οντότητά του ως αριθμού και χαρακτηριστικά αναρωτιούνταν: «Πώς μπορεί το τίποτα να είναι κάτι;».
Συχνά το μηδέν απασχολούσε μαθηματικούς της εποχής, όπως οι Ευκλείδης και Πυθαγόρας, και προκαλούσε διαμάχες μεταξύ των φιλοσόφων, ακόμη και για θρησκευτικούς λόγους.
Στην αρχαία Βαβυλώνα η έννοια του μηδέν προσδιοριζόταν στη δεύτερη χιλιετία π.Χ. με τη χρησιμοποίηση κενού, ενώ αρκετά χρόνια αργότερα, το 300 π.Χ., χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά κάποιο σύμβολο για το μηδέν.
Το ίδιο συνέβαινε στην ίδια περίοδο και σε Κίνα και Ινδία.
Η παλαιότερη γνωστή χρήση αριθμών στους οποίους υπήρχε και το μηδέν, αναφέρεται το 458 και ήταν στη σανσκριστική διάλεκτο στη χώρα της Ινδίας.
Η πρώτη χρήση πάντως του μηδέν ως κύκλου ήταν από τους Πτολεμαίους το 130 μ.Χ.
Το 976 στην Περσία ο Muhammad ibn Ahmad al-Khwarizmi επισήμανε σε ένα βιβλίο του, όπου παρουσίαζε όσα είχε μάθει από Ινδία και Ελλάδα σχετικά με τους αριθμούς, τη χρησιμοποίηση ενός κύκλου για να προσδιορίζουμε το μηδέν. Αυτός ο κύκλος στα αραβικά ονομάστηκε sifr, που εξελίχτηκε στο ιταλικό zefiro από το ελληνικό ζέφυρος, που σημαίνει δυτικός άνεμος, για να καταλήξει στη βενετσιάνικη διάλεκτο σε zero.
Το ινδοαραβικό σύστημα των 10 αριθμών έφτασε στην Ευρώπη στον 11ο αιώνα και καθιερώθηκε με την έννοια Αραβικοί αριθμοί.
Στην πολιτική και κοινωνική μας ζωή χρησιμοποιούμε συχνά το μηδέν για να εκφράσουμε την ανυπαρξία κάποιου συγκεκριμένου ατόμου, την απουσία αγάπης, να κατοχυρώσουμε θέσεις μας που υποτίθεται παρέχουν μηδενική ανοχή ή να προσδιορίσουμε το απόλυτο τίποτα.
Ολα αυτά γνωρίζοντας βέβαια ότι μερικά μηδενικά μπορούν να αλλάξουν τα πάντα και να μεταβάλουν καταστάσεις οριστικά προς το καλύτερο ή το χειρότερο, αποδεικνύοντας τη σημασία του μηδενός.
Στο τραγούδι το μηδέν δίνει τη δυνατότητα στους στιχουργούς να εκφραστούν με διάφορους τρόπους, συχνά μάλιστα μπροστά από την εποχή τους, όπως συμβαίνει με το Μήπως ζούμε σ' άλλη χώρα, που κυκλοφόρησε το 1991 ο Μίκης Θεοδωράκης, σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου και τραγουδίστρια την αξέχαστη Μαρία Δημητριάδη:
Μήπως ζούμε σ' άλλη χώρα κι όλα μας τα χάσαμε κι έτσι εξηγείται τώρα στο μηδέν που φτάσαμε, κάτι πρέπει να συμβαίνει που δεν εξετάσαμε.
Το 1997, ο Λάκης Λαζόπουλος κυκλοφόρησε ένα άλμπουμ σε δικούς του στίχους και μουσική του Θάνου Μικρούτσικου, προσκεκλημένη η Ελευθερία Αρβανιτάκη, που ερμήνευε το Μηδέν: Το μηδέν θα κάνω κύκλο κι εκεί μέσα θα χορεύω κι ας μην ξέρω πού πηγαίνω κι ας μην ξέρω τι γυρεύω.
Τη ζωή μου μηδενίζω, πάει να πει πως ξαναρχίζω, τη ζωή μου μηδενίζω, πίσω δεν ξαναγυρίζω...
Η άσχημη εξέλιξη μιας ερωτικής σχέσης μπορεί να μας οδηγήσει στο μηδέν, κι αυτό είναι κάτι που, δυστυχώς, το διαπιστώνουμε σχετικά αργά. Αυτό συνέβη στη Γλυκερία σύμφωνα με το τραγούδι Ερωτας είναι η αιτία: Μη ρωτάς τι μου συμβαίνει κι είν' η νύχτα ζαλισμένη, το μηδέν γιατί αγγίζω και στην άσφαλτο ραγίζω.
Μη ρωτάς τι μου συμβαίνει κι είμ' απ' όλους κι όλα ξένη, στο κενό τι με βυθίζει και στα δύο με χωρίζει.
Στον έρωτα απέδιδε και ο Γιώργος Ζαμπέτας τη συμπεριφορά του στη ζωή στο τραγούδι του Ο πιο καλός ο μαθητής: Πάντοτε στο τετράδιο βαθμό έπαιρνα δέκα ω! ω! ω! ω! κι αν στη ζωή πήρα μηδέν, τα φταίει μια γυναίκα.
Τα Ξύλινα Σπαθιά στο πρώτο τους άλμπουμ περιγράφουν με την Αδρεναλίνη γλαφυρά τις σημερινές συνθήκες ζωής σε μια μεγαλούπολη σαν την Αθήνα για ένα νέο: Ψάχνεις την άκρη τα μπερδεύεις και νομίζεις ότι όλα μηδέν, φταίει η μαμά που σου πουλάει παραμύθι ότι δήθεν και δεν.
Πριν απ' τα μεσάνυχτα να 'ρθεις ταξίδι στο κέντρο της γης.
Αδρεναλίνη, κανένας δεν θα μείνει, μαύρη κατάρα, ανία, βαρεμάρα η μέρα σβήνει. Αθήνα είσαι καμίνι, ώσπου να φέξει να δούμε ποιος θ' αντέξει.
Το 1988, ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου για ακόμη μία φορά καταθέτει τα πιστεύω του μέσα από τους στίχους του Χαιρετίσματα: Εγώ δεν θέλω στη ζωή να κυβερνήσω, θέλω να μείνω οπαδός φανατικός αυτών που πάντοτε την τρώνε από πίσω και στο μηδέν ξαναγυρνάνε διαρκώς.
Χαιρετίσματα λοιπόν στην εξουσία, εγώ κρατάω την ουσία κι ονειρεύομαι παίρνω την κιθάρα μου και τραγουδάω, σας αγαπάω μα δεν παντρεύομαι.
Η Δήμητρα Γαλάνη περιτριγυρίζει το μηδέν με το τραγούδι των Τάκη Σούκα και Βασίλη Παπαδόπουλου Μήπως: Μήπως έγινε ο κόσμος, μήπως ένας παγωμένος κήπος και χαμόγελο ν' ανθίσει στην καρδιά του δεν μπορεί.
Μήπως έγινε ο κόσμος, μήπως ένας παγωμένος κήπος και στ' απόλυτο μηδέν τη ζωή μας συντηρεί.
Το 1993, ο Ορφέας Περίδης σχεδίαζε μηδενικά με τον καπνό από το τσιγάρο του στο άλμπουμ Αχ ψυχή μου φαντασμένη: Τα τσιγάρα αναβοσβήνω, κάνω το πικρό γλυκό κι ο καπνός που πάει πάνω φτιάχνει ένα μηδενικό.
Η Μαρία Αρκουλή και ο Γιώργος Ζήκας, σε μουσική του δεύτερου, έγραψαν το 1987 το Σώπα κι άκουσε για την Ελένη Τσαλιγοπούλου: Εχω στα πόδια μου φευγιό, στα χέρια μου μηδενικό, και στην καρδιά μου έχω πόνο.
Τ' αστέρι μου ακολουθώ σ' αέρα, γη και σε βυθό και μυστικά μαθαίνω.
Δεν μοιάζει ιδιαίτερα αισιόδοξος ο Σωκράτης Μάλαμας στο Δυο και άλλα δυο από τις Ασπρόμαυρες Ιστορίες του 1989: Ανάγκη μου βαριά την πόρτα κλείσε σιγά δεν μας θυμάται κανείς, ποιος νοιάζεται αν χαθείς, πέρα απ' τον τόπο αυτό θα γίνεις μηδενικό.
Ασ' τους να ψέλνουν την ψυχή, τα μάτια μας κοιτάζουν στην κορφή, στέκει ο Θεός και μας κοιτά δεν δίνει φράγκο για τίποτα.
Η Ευσταθία, σε μια από τις λίγες αναλαμπές του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τα τελευταία χρόνια, μας τραγουδούσε κάτι που αρκετοί άνθρωποι νιώθουν συχνά, αλλά δεν είναι τραγουδιστές και αποφεύγουν να το εκφράσουν, έτσι μοιραία η κατάσταση μπορεί να επανέλθει στο μηδέν:
Γιατί... γιατί όταν λείπεις εσύ μια χύμα κατάσταση, μια ηλίθια παράσταση ένα reality show. Γι' αυτό δεν έχω τίποτ' άλλο να πω ένα μεγάλο κενό, ένα μηδενικό χωρίς εσένα.
Για μηδενικές προσδοκίες και όνειρα τραγουδά ο Κωστής Μαραβέγιας στο Μηδενικά όνειρα του 2003: Ονειρεύεσαι, ονειρεύεσαι μηδενικά. Ονειρεύεσαι αγάπες κάπως τηλεοπτικές όπως ζεις στις αυταπάτες και τα βράδια μόνη κλαις τίποτα πια δεν γεμίζει της καρδιάς σου το κενό και μια πτήση ετοιμάζεις απ' τον πέμπτο όροφο.
Με τους αριθμούς παίζει ο Κώστας Τριπολίτης στο Ενα-Μηδέν, που έγραψε με τον Θάνο Μικρούτσικο για τον Γιώργο Νταλάρα: Ωραίο πράγμα ο έρωτας μόνο που έχει μια δυσκολία χρειάζονται το λιγότερο δύο στη φαντασία του ενός.
Ετσι που το ένα μηδέν του άλλου να 'ναι μηδέν, μηδέν του μηδενός.
Στον διεθνή χώρο ξεχώρισε το Less Than Zero του Elvis Costello (1977), που εκτός από πετυχημένο τραγούδι έγινε μυθιστόρημα το 1985 από τον Bret Easton Ellis και ταινία δυο χρόνια αργότερα.
