Nino Ferrer, μια γαλανομάτα σόουλ φωνή από τη Γαλλία

Nino Ferrer, μια γαλανομάτα σόουλ φωνή από τη Γαλλία

Από τον Θοδωρή Φαχουρίδη

Στις 19 Νοεμβρίου η εκπομπή των Γιάννη / Δημήτρη αφιέρωσε την ώρα της στη γαλανομάτα σόουλ, https://webradio.ert.gr/proto-programma/19noe2019-apo-tis-4-stis-5/, παίζοντας Simply Red, Timi Yuro, The Righteous Brothers, Animals, The Spencer Davis Group, The Young Rascals, Dusty Springfield, Small Faces, Them, Dexys Midnight Runners, Culture Club, George Michael, Hall & Oates. Έκανε αναφορά στην Ιταλία (Fausto Leali) στην Ελλάδα (Charms), στους Annie Lennox και Rod Stewart και υποσχέθηκε για ένα μελλοντικό δεύτερο μέρος επί του θέματος.

Παίρνοντας λοιπόν την ευκαιρία θυμήθηκα μια αγαπημένη ιταλο-γαλική φωνή που αμφιβάλλω κατά ποσό υπάρχει σήμερα ελληνικός ραδιοφωνικός σταθμός που να έχει συμπεριλάβει τραγούδια του στο playlist του και που σίγουρα έχει θέση σε ένα αφιέρωμα στη σόουλ μουσική ερμηνευμένη από λευκούς.

O Nino Agostino Arturo Maria Ferrari, γεννήθηκε στις 15 Αυγούστου του ’34 στη Γένοβα της Ιταλίας και έφυγε βίαια από τη ζωή, αυτοβούλως, στις 13 Αυγούστου του 1998. Η καριέρα του ως μουσικός ξεκίνησε στο Παρίσι έχοντας περασμένο στον ώμο του ένα μπάσο και υπηρετώντας την τζαζ στη δεκαετία του πενήντα. Την τζαζ τη διαδέχεται το rnb, το twist και η ποπ, ενώ τα πρώτα 45αρια του κυκλοφορούν συγχρόνως περίπου με εμφανίσεις σε γαλλικές ταινίες και με το πιθανό επάγγελμα του αρχαιολόγου που θα ικανοποιούσε την οικογένειά του αρχίζει να μοιάζει με παρελθόν. Στα μέσα των καυτών 60ς θα γνωρίσει ως τραγουδιστής την επιτυχία. Με αφορμή έναν σκύλο και τον Stevie Wonder θα ηχογραφήσει το Mirza το 1966.

Στον ίδιο δίσκο του 1966, τον πρώτο μεγάλης διάρκειας, το Enregistrement Public, βρίσκουμε και το Pour oublier qu'on s'est aimé, ένα τραγούδι που θα το εκσυγχρονίσει και πέντε χρόνια αργότερα, με ολοφάνερη την αγάπη του στη σόουλ και τα μπλουζ.

Μια χαρακτηριστική στιγμή του δημοφιλή του ήχου του από εκείνα τα χρόνια, επιτυχία, ιδιαίτερα σε Γαλλία και Βέλγιο, το l' téléfon από το 1967. Μη βιαστείτε να τον κατηγορήσετε ως κλέφτη γιατί το μικρό θέμα στα πνευστά που σας οδηγάει στον Otis προηγείται του αμερικάνου ένα χρόνο…

Παραμένουμε στο 1967 και στο δεύτερο ομώνυμο άλμπουμ του, όπου υπάρχει και το τηλέφωνο. Μια συλλογή περισσότερο στιγμών του από τις 45 στροφές, κάτι αντίστοιχο είναι και η πρακτική σήμερα, περιέχει μια από τις πιο ενδιαφέρουσες στιγμές του, που θα οδηγήσει το νου στο The House of The Rising Sun, το Ma Vie Pour Rien

Για τη συνέχεια, ένα από τα ομορφότερα τραγούδια του από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’60, που πατάει στην υπνοτιστική ρυθμολογία της μπόσα νόβα. Ήταν 1969 όταν τραγούδησε το La rua Madureira. Από το δίσκο που για δεύτερη φορά είχε ως τίτλο το όνομά του (ή αν προτιμάτε χωρίς τίτλο ή εναλλακτικά γνωστό και ως Agata, από το πρώτο τραγούδι της πρώτης πλευράς).

Στην Ιταλία πέρασε αρκετό από τον καλλιτεχνικό του χρόνο, από το 1967 και μετά, μοιράζοντας μάλιστα τη θέση του τηλεπαρουσιαστή με τη Ραφαέλα Καρά και τον Νίνο Τάραντα στο σόου Io, Agata e tu.

Η πιο σπουδαία του περίοδος έρχεται με τις ηχογραφήσεις του στη δεκαετία του ’70. Δεν είναι τυχαίο όντας κουρασμένος από την επανάληψη του ήχου των τραγουδιών του που γνώριζαν επιτυχία, ότι θεωρεί ο ίδιος τον δίσκο που ηχογράφησε μετά και την επιστροφή του στη Γαλλία, το Métronomie του 1972, ως τον πρώτο πραγματικά καλλιτεχνικό παιδί του. Ηχογραφημένος σε δύο φάσεις, τον Μάιο και τον Οκτώβριο του 1971, έχει για πρώτη φορά μια θεματική στιχουργική αύρα. Προσπερνώ το προφανές, την επιτυχία La Maison près de la fontaine (με προγενέστερο τίτλο Povero Cristo) και διαλέγω να ακούσουμε μια από τις άκρως δημιουργικές στιγμές, που οδήγησαν τη γαλλική έκδοση του Rolling Stone το 2010 να το συμπεριλάβει στα εκατό καλύτερα γαλλικά ροκ άλμπουμ όλων των εποχών:

Cannabis

Μια μακροχρόνια σχέση φιλίας ξεκινάει το 1972 με τον ιρλανδό κιθαρίστα Micky Finn. Συναντήθηκαν σε μια από τις εξορμήσεις του τελευταίου στη νότια Γαλλία και θα οδηγήσει και σε μια καλλιτεχνική συνεργασία που θα διαρκέσει πάνω από είκοσι χρόνια, έως και το La Désabusion του 1993. Ο Ferrer είχε δηλώσει χαρακτηριστικά «ο Micky ήταν αυτός που μ’ έκανε να καταλάβω τη διαφορά μεταξύ της αληθινής μουσικής που φτάνει έως τα σωθικά σου, δημιουργείται με ειλικρίνεια και οργή και αυτής που ακούς σε τουαλέτες και ασανσέρ».

Πρώτο δείγμα της συνεργασίας των δύο ανδρών ο δίσκος του 1973, Nino Ferrer & Leggs

L'an 2000

Την επόμενη χρονιά βγαίνει το διαμάντι του, Nino And Radiah, σε συνεργασία με την αφοαμερικανίδα ηθοποιό, χορεύτρια, τραγουδίστρια, ποιήτρια και κάτοικο Γαλλίας Radiah Frye. Ψυχεδελικές στιγμές παραμένουν στο ρεπερτόριό του αλλά τυλίγονται με μια σαγηνευτική σόουλ που θα έκανε υπερήφανο τον Isaac Hayes. Εμπνευσμένο συγχρόνως από τους ήχους του Neil Young του Harvest ηχογραφήθηκε στο προσωπικό του στούντιο, ανέλαβε την παραγωγή του δίσκου, και παρότι το άλμπουμ δεν τα πήγε πολύ καλά, συμπεριλάμβανε ως opening track, την αγγλική έκδοση του Le Sud. Στους μικρούς δίσκους είναι το τραγούδι που, ερμηνευμένο στα γαλλικά, θα του χαρίσει μια τεράστια επιτυχία και μια περιουσία με το ένα εκατομμύρια αντίτυπα που πούλησε αρχής γενομένης το 1975. Φαντάζομαι ότι το μετάνιωσε πολύ η παλιά του δισκογραφική εταιρεία που αρνήθηκε να κυκλοφορήσει το επικεντρωμένο στα αγγλικά 7ο lp του σε αντίθεση με το νέο του σπίτι στη CBS…

Μαζί με τους νεοϋορκέζους Ice (aka Lafayette Afro Rock Band), που είχαν μετακομίσει στη Γαλλία, στο Moses

Hot Toddy

Ένας ακόμη αξιόλογος δίσκος κυκλοφορεί τον Αύγουστο του 1975, από του καλύτερούς του επίσης, από τον τότε 41 ετών δημιουργό. Ορίστε δύο δείγματα από το «αυγό» του που χωρίς ιδιαίτερο promotion κατέληξε δυστυχώς να παραμένει άγνωστο στους πολλούς. Τραγουδάει με χίπικη διάθεση, σε ροκ, μπλουζ δρόμους για τον σύγχρονο κόσμο με αφορμή τα σιδερένια πουλιά του ουρανού.

Les Morceaux De Fer

Chanson Pour Nathalie

Εδώ και ένα από τ’ αγαπημένα μου της δισκογραφίας του

Alcina de Jesus

Το 1977 αποχαιρετά απαλλαγμένος υποχρεώσεων για μια ακόμη φορά τη δισκογραφική του εταιρεία με το άλμπουμ Véritables Variétés Verdâtres. Το εξώφυλλο δεν μπορούσε να εκφράσει καλύτερα τη φυλακή στην οποία νιώθει ότι βρίσκεται τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Όσο για το περιεχόμενο δεν ήταν κάτι το σημαντικό, τουλάχιστον στ’ αυτιά μου.

Σε μια μικρή ανεξάρτητη εταιρεία τελειώνει τη δεκαετία με το Blanat, τον καλύτερο κατά τη γνώμη του δίσκο, όπου και ξανασυναντάει τον ιρλανδό φίλο του ενώ και η υπόλοιπη παρέα του 1973, στο μπάσο, τα ντραμς και το πιάνο βρίσκεται και πάλι μαζί του. Οι ηχογραφήσεις είχαν ξεκινήσει πριν να αρχίσει να ασχολείται με τον διεκπεραιωτικό προηγούμενο δίσκο του, πραγματοποιήθηκαν στη νότια Γαλλία σε ένα κάστρο που έδωσε και τον τίτλο στο δέκατο δίσκο του.

Scopa

Για το υπόλοιπο της ζωής του η μουσική θα έρχεται και θα φεύγει, με επτά ακόμη δίσκους για καρπούς αλλά με την ζωγραφική να καταλαμβάνει όλο και περισσότερο το κενό που δημιουργήθηκε. Μια ενασχόληση που του έδινε ιδιαίτερη ευχαρίστηση αφού δεν είχε να νοιάζεται για τη γνώμη του κοινού.

La désabusion

Σε ένα από τα χωράφια που είχε αποθανατίσει στους σουρεαλιστικούς του πίνακες, ο Δον Κιχώτης της γαλλικής σόου μπιζ θα βάλει τέλος στη ζωή του δύο ημέρες πριν τα 64 γενέθλια του, επιρεασμένος από το χαμό της μητέρας του και υπό το βάρος της χρόνιας κατάθλιψής του.

Για επίλογο το Le Sud στην αγγλική έκδοσή του που ήταν και η αγαπημένη του Ferrer. Τελικά αγαπημένε Nino καταφέραμε να θυμηθούμε παραπάνω από τρία από τα 200 τραγούδια που μας έδωσες και που το είχες για παράπονο.