Υπάρχουν ακόμη μουσικόφιλοι που θεωρούν ότι το τραγούδι “Babe, I’m Gonna Leave You” είναι των Led Zeppelin. Λάθος. Υπάρχουν κι αυτοί - ειδικά εκείνοι που έχουν το παλιό βινύλιο του πρώτου τους άλμπουμ – που πρόσεξαν ότι στο οπισθόφυλλο, κάτω από το τραγούδι, γράφει “Traditional, arr. by Jimmy Page”. Οπότε αυτοί έβγαλαν αβίαστα το συμπέρασμα ότι το τραγούδι, αν και παραδοσιακό, διασκευάστηκε και πρωτοτραγουδήθηκε από τους Zeppelin. Και πάλι λάθος ! Για να μην παίζουμε όμως για πολλή ώρα αυτό το παιχνίδι, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή…
Led Zeppelin - Babe, I'm Gonna Leave You
Το επίμαχο κομμάτι ανήκει αποκλειστικά και μόνο, ανεπιφύλακτα, στην κυρία Anne Bredon, γνωστή και ως Anne Johannsen, από το όνομα του άνδρα της. Αν και σπούδαζε μαθηματικά, το χόμπι της ήταν η μουσική - κυρίως η folk. Το έγραψε - μόνη της - όταν ήταν φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του Berkeley (Καλιφόρνια), κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ‘50.
Anne Bredon
Η μουσική απλή αλλά μελωδική, γεμάτη ρομαντισμό. Οι στίχοι επίσης λιτοί, απέριττοι, πλην όμως βουτηγμένοι στον πόνο και στον λυρισμό:
Babe, I'm gonna leave you,
Tell you when I'm gonna leave you,
Leave you when ol' summer-time, summer comes a-rolling,
Leave you when ol' summer comes along.
Babe, that highway's a-callin',
That old highway's a-callin',
Callin' me to travel on, travel on out westward,
Callin' me to travel on alone.
Babe, I'd like to stay here,
You know I'd really like to stay here,
My feet start goin' down, goin' down that highway,
My feet start goin' down, goin' down alone.
Babe, I've got to ramble,
You know I've got to ramble,
My feet start goin' down, and I got to follow,
They just start goin' down, and I got to go.
Την επόμενη χρονιά, γύρω στα τέλη του 1960, η Anne τραγούδησε την σύνθεσή της ζωντανά, σε ένα ραδιοφωνικό live show. Ήταν στον σταθμό KPFA, στην εκπομπή “The Midnight Special”. Πολύς κόσμος την άκουσε και έκανε μεγάλη αίσθηση. Ίσως όμως την μεγαλύτερη την έκανε σε μια άλλη τραγουδίστρια εκείνης της εκπομπής, την Janet Smith. Η Smith, τραγουδούσε κι αυτή folk κι εκτίμησε το κομμάτι της Bredon. Μάλιστα, χρησιμοποιώντας μια δική της version, το τραγούδησε κι η ίδια, λίγο καιρό αργότερα, σε ένα κολλέγιο στο Οχάιο. (Σημείωση: Δυστυχώς δεν υπάρχει οπτικό ή ακουστικό υλικό από αυτές τις ερμηνείες) Συμπτωματικά όμως εκεί τότε βρισκόταν κι η Joan Baez. Ξέροντας να εκτιμά το καλό τραγούδι, της τράβηξε, με τη σειρά της, την προσοχή.
Τόσο ώστε το τραγουδούσε κιόλας στην αμερικάνικη περιοδεία του 1962 που ακολούθησε αλλά και το χρησιμοποίησε στο live άλμπουμ Joan Baez in Concert (Part 1) που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά. To τραγούδι χαρακτηρίζεται από τον διευθυντή της δισκογραφικής ως “white blues” και στις σημειώσεις τονίζεται ότι “η σπάνια ποιότητα και δυναμική του κομματιού έγκειται στο γεγονός ότι η αφηγήτρια επιθυμεί ενδόμυχα ακριβώς το αντίθετο από αυτό που πάει να κάνει κι αυτό επιτείνεται από την προσμονή της εθελούσιας φυγής της“. Ίσως προκαλέσει αίσθηση το γεγονός ότι η σύνθεση εμφανίζεται στον δίσκο με credit “Traditional, arr. Joan Baez”. Πουθενά όμως η Bredon !
Joan Baez - Babe, I'm Gonna Leave You
Να η εκδοχή του τραγουδιού που στηρίχθηκαν οι Led Zeppelin. Βασικά ο Jimmy Page είχε ακούσει το τραγούδι από την Baez πολύ παλιότερα, τότε που - πριν καν τους Yardbirds - ήταν ένας εκκολαπτόμενος, νεαρός session μουσικός. Από τότε το έπαιζε και το τροποποιούσε με την κιθάρα του. Δεν το προχώρησε όμως περισσότερο και κάπου εκεί στα μέσα των ΄60ς το παράτησε. Το θυμήθηκε όμως κατά την ίδρυση των Zeppelin, τον Ιούλιο του ΄68. Τότε, στην πρώτη του συνάντηση με τον Robert Plant, του έπαιξε το τραγούδι στην δική του εκδοχή. Ο Plant ενθουσιάστηκε και συμφώνησαν να το βάλουν στο πρώτο άλμπουμ που θα κυκλοφορούσαν. Έτσι κι έγινε. (Σημείωση: Κάποιοι έχουν ισχυριστεί ότι η εισαγωγή, με το χαρακτηριστικό άρπισμα της ακουστικής κιθάρας ανήκει στον Plant, πράγμα που φυσικά το αντέκρουσε ο Page. O ίδιος μάλιστα έχει δηλώσει - με συβιλλικό νόημα - ότι “έπαιζα (σ.σ. από παλιά) συνήθως το τραγούδι καθισμένος στο σκοτάδι, πίσω από την… Marianne Faithfull”).
Babe, I'm Gonna Leave You
Ωστόσο, στις ηχογραφήσεις - που κράτησαν μόλις 36 ώρες - τα πράγματα δεν ήταν ρόδινα. Ο Plant ερμήνευε το κομμάτι αρκετά ωμά και άγρια, όπως άλλωστε και τα υπόλοιπα του άλμπουμ. Τελικά, με τα πολλά, πείστηκε από τον Page να χαμηλώσει τους τόνους στην αρχή, ώστε να υπάρξει μια προοδευτική κλιμάκωση στην ένταση. Έτσι το ξαναηχογράφησαν και πήρε τη μορφή που όλοι το ξέρουμε. Αλλά και πάλι έχει αρκετές διαφορές απ΄ αυτό της Baez: Η ακουστική κιθάρα εναλλάσσεται με πιο σκληρά, ηλεκτρικά κιθαριστικά μέρη, υπάρχουν ρυθμικά και καταιγιστικά ντραμς από τον Bohnam αλλά και εντυπωσιακά “υψηλά” φωνητικά από τον Plant. Φυσικά έγινε και μια μικρή τροποποίηση στους στίχους.
Όπως όμως είπαμε στην αρχή, το παράδοξο είναι ότι - κι εδώ - στα credits πάλι δεν υπάρχει το όνομα της Bredon: ”Traditional, arr. by Jimmy Page ”. Kι αυτό συνεχιζόταν μέχρι περίπου το 1990. Aπό τότε όμως, τα credits αλλάζουν: Εκτός από το “Page - Plant”, προστίθεται και το “Anne Bredon”. Η οποία φυσικά παίρνει και κάποια χρηματική αποζημείωση…
Εννοείται ότι το εν λόγω τραγούδι το διασκεύασαν πολλοί. Μεσολάβησαν πολλοί καλλιτέχνες μεταξύ της version της Joan Baez και των Zeppelin. Ηχογραφήθηκε, εκτελέστηκε, εμφανίστηκε σε singles και σε άλμπουμ πολλών άλλων συγκροτημάτων ακόμη και πριν τους Zeppelin. Mετά την επιτυχία της Baez πολλοί έσπευσαν να το κάνουν δικό τους – γνωρίζοντας προφανώς και την σχετική ελευθερία που τους παρείχε η έλλειψη φυσικού συνθέτη, αφού το κομμάτι παρουσιαζόταν ως “παραδοσιακό”. Μεταξύ αυτών οι Plebs (1964), oι The Association (1965), ο Mark Wynter (1965) και οι Quicksilver Messenger Service (1968).
The Association - Babe I'm Gonna Leave You
Ίσως πλέον δε θα σας κάνει έκπληξη το γεγονός ότι… από όλους τους παραπάνω ΚΑΝΕΝΑΣ δεν είχε δώσει credit στην καημένη την Anne Bredon. Όλοι τους ακολούθησαν την πεπατημένη… “Traditional, arranged by…” κι ακολουθούσε το όνομα (προφανώς) του ηγέτη-συνθέτη της μπάντας. Αυτό που είχε κάνει πρώτη η Baez, αυτό που έκαναν κατόπιν (όλων αυτών) και οι Led Zeppelin (L. Z.). Την αρχή έκανε η ίδια η Baez, όταν το Joan Baez in Concert, κάπου στο 1988, κυκλοφόρησε σε CD. Τότε πρωτοφάνηκε η Bredon ως η συνθέτης του “Babe, I’m Gonna Leave You”. Μετά - όπως είπαμε το 1990 – ακολούθησαν οι L. Z. και από τότε το πράγμα πήρε τον κανονικό του δρόμο.
Για την ιστορία να αναφερθούν και μερικές από τις μετά L. Z. εκτελέσεις του κομματιού: το διασκεύασαν οι Rock Island (1970), οι Man (1976), οι Great White (1991)…και πολλοί πολλοί ακόμη. Και συνεχίζουν ακόμη και στις μέρες μας να το ανακαλύπτουν και να το ερμηνεύουν αρκετοί κι αξιόλογοι καλλιτέχνες. (Σημείωση: Στο Youtube μπορείτε να βρείτε αρκετά ακόμη covers). Προσωπικά απολαμβάνω την εκδοχή του Kenny Blackwell, όπου το διασκευάζει – instrumental - με τη βοήθεια του μαντολίνο του (άλμπουμ: Bluegrass Ferever,του 2000). Tι να πεις; Γούστα είναι αυτά !
Kenny Blackwell - Babe, I'm Gonna Leave You
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΕΡΜΗΓΚΑΣ
