(Part 1)
Εδώ δεν θα αναφερθούμε στην προσωπική ζωή του Rick Wright. Πόσες φορές παντρεύτηκε, πόσες χώρισε, ποιές οι σχέσεις του πλέον με τους υπόλοιπους κλπ. Θα μιλήσουμε μόνο για την πορεία του στους μουσικούς δρόμους που κατά καιρούς επέλεξε. Έξαλλου αυτό που μας φέρνει κοντά σε έναν καλλιτέχνη δεν είναι η ζωή του και ο βίος του, αλλά τα έργα του και τα αποτυπώματα που αυτά αφήνουν μέσα μας. Και ο Rick αγαπούσε και τα πλήκτρα του και τους Floyd.
Αν και υπήρξε ιδρυτικό μέλος κι αναντικατάστατος στα πλήκτρα για τους Pink Floyd, δεν ήταν ποτέ αυτό που λέμε “o star”. Άλλωστε με την μελαγχολική του εμφάνιση και τα ήπια χαρακτηριστικά του, ποτέ του δεν επεδίωξε σκόπιμα να αποτελεί το επίκεντρο. Αυτά τα άφηνε σε άλλους συναδέλφους του (δες Barrett, Waters, Gilmour). Ο ίδιος καθόταν στο όργανό του, σεμνός και ταπεινός. Μόνη σημασία γι’ αυτόν είχε να συνθέσει και να παίξει αγαπημένη και δημιουργική μουσική. Τίποτε άλλο. Η αιώνια κόντρα του με τον Waters πήγαζε τελικά απ’ το παραπάνω γεγονός και τελικά ο Rick “θυσιάστηκε” για αυτή του την αγάπη.
Ο Richard William Wright γεννήθηκε στο Pinner του Middlesex, τον Ιούλιο του 1943. Μεγάλωσε με τις αδελφές του στο κοντινό Hatch End. Εκπαιδεύτηκε στην ανεξάρτητη σχολή Haberdashers 'Aske's στο Elstree και σπούδασε μουσική, παίζοντας πιάνο, τρομπέτα και τρομπόνι, καθώς έπαιρνε και μαθήματα κιθάρας στο σπίτι. Αγάπησε από πολύ νωρίς την jazz και προσπαθούσε να μιμηθεί τον Mile Davis και τον John Coltrane, προτού να εγγραφεί (κατά λάθος, σύμφωνα με δήλωσή του αργότερα) στην αρχιτεκτονική στο Regent Street Polytechnic. Εκεί γνωρίζει τους συμφοιτητές του Roger Waters και Nick Mason. Οι βάσεις για την ίδρυση της “πιο δημοφιλούς μπάντας στον κόσμο αυτή τη στιγμή” έχουν μπει. Τα υπόλοιπα είναι – πασίγνωστη - ιστορία (ή …θρησκευτικά για τους αμετανόητους fans των Pink Floyd).
Μέχρι το 1966, οι Pink Floyd (P.F.) κέρδισαν μεγάλη φήμη στη μουσική σκηνή του Λονδίνου παίζοντας μια πειραματική μουσική που έγινε γνωστή ως ψυχεδέλεια. Τα keyboards του Rick εδώ αποτέλεσαν όλη τη βάση του εγχειρήματος. Με βάση το Marquee Club έπαιξαν στο Roundhouse και UFO, ενσωματώνοντας στις παραστάσεις τους ταινίες και καινοτόμες προβολές φωτός. Καθώς η μπάντα εξελισσόταν, τα ταλέντα του Wright εκτιμήθηκαν δεόντος. Θα μπορούσε να παίξει όλα τα πληκτροφόρα, καθώς και τα όργανα που έμαθε από μικρός. Ήξερε jazz και κλασσικά ρεπερτόρια κi έτσι συνέβαλε με πολλούς τρόπους στην ανάπτυξη των P.F., κυρίως στην πρώιμη εκτεταμένη τους σύνθεση "Interstellar Overdrive", η οποία έγινε ο πρώτος ύμνος τους.
Interstellar Overdrive
Ο ίδιος ποτέ δεν θεωρούσε τον εαυτό του τυπικό τραγουδοποιό, προτιμώντας την καλή πορεία της μπάντας, παρά την προσωπική του προβολή. Ορισμένες συνθέσεις που του πιστώθηκαν προήλθαν από αυτοσχεδιασμό και τυχαία δοκιμαζόμενες ιδέες, μερικές από τις οποίες ενθουσίαζαν τους συντρόφους του. Ο Rick είχε πει: "Παίζω και δεν σκέφτομαι πραγματικά τι κάνω, απλώς το αφήνω να συμβεί". Από όλα τα μέλη των Pink Floyd, ο Wright ήταν ο πιο επιφυλακτικός, επικεντωμένος μόνο στη μουσική.
Οι μοναδικές συνθέσεις του Barrett, όπως οι See Emily Play και Arnold Layne αποτέλεσαν τα πρώτα singles των Floyd . Κατόπιν ο Syd έγραψε και τα 10 από τα 11 τραγούδια στο ντεμπούτο άλμπουμ τους, The Piper στο Gates of Dawn του 1967. Εκεί ο Wright συνέβαλε φωνητικά σε μερικά κομμάτια και κατάλαβε ακόμη καλύτερα την αξία και τη θέση του στο γκρουπ. Τραγούδησε λοιπόν μαζί με τον Barrett στα κομμάτια όπως "Astronomy Domine" ,"Matilda Mother", καθώς και στο "The Scarecrow" και το "Chapter 24 ". Ειδικά στο “Matilda Mother” χρησιμοποιεί με τα πλήκτρα του, για πρώτη φορά στο γκρουπ, την λεγόμενη “αιγυπτιακή κλίμακα”. Το jazz backround τον είχε οδήγησε να τον ενδιαφέρει μουσική με πιο ελεύθερη φόρμα, με την τήρηση του ρυθμού να είναι λιγότερο σημαντική. Αργότερα, ενδιαφέρεται όλο και περισσότερο να συμπληρώνει κάθε κομμάτι με όργανο, ηλεκτρικό πιάνο ή συνθεσάιζερ ως υποστηρικτικό όργανο, ενώ αποφεύγει να κάνει εκτεταμένα σόλο.
Μιλώντας για σόλο, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ο Rick, σε αντίθεση με άλλους μεγάλους πληκτράδες, όπως ο Rick Wakeman, ο Tony Banks ή ο Keith Emerson, επέλεξε να παίζει σόλο μόνο περιστασιακά. Φυσικά σε αυτά τα κομμάτια που το έκανε, άφησε εποχή.
Πειραματισμός κι αυτοσχεδιασμός ήταν τα στοιχεία που διέκριναν όλα τα μέλη των P.F. Μετά τον Barrett, o Wright ακολουθεί κατά πόδας. Το τραγούδι “Pow R. Toc H.” παρουσιάζει τα πρώτα δείγματα του beat-boxing και άλλων φωνητικών εφέ, αλλά η κύρια μελωδία του έρχεται μέσω του αυτοσχεδιαστικού παιχνιδιού στο πιάνο του Wright, το οποίο τελικά δίνει τη θέση του σε ένα παρατεταμένο οργανικό freakout.
Επίσης το 1967, το τραγούδι “Paint Box” είναι μια σπάνια μουσική αναλαμπή του Rick (στίχοι, σύνθεση κι ερμηνεία όλα δικά του) που περιγράφουν οι bandmates του ως “ήσυχο κι εσωστρεφές”. Κυκλοφόρησε αρχικά ως Β΄ πλευρά στo "Apples and Oranges" του Barrett, αρχικά ως single και αργότερα στο άλμπουμ – συλλογή Relics.
Paint Box
Με την αυξανόμενη εξάρτηση από τα ναρκωτικά, ο Barrett έγινε αναξιόπιστος, όμως και ο Waters στρατολόγησε τον David Gilmour στην κιθάρα. Για δύο-τρεις μήνες συνυπήρχαν ως πεντάδα. Όμως ο Barrett, σύντομα εγκατέλειψε. (Σημείωση: Ο Wright έπαιξε αργότερα στα δύο σόλο άλμπουμ του, The Madcap Laughs και Barrett, του 1970, κάνοντας και την παραγωγή, μαζί με τον Gilmour). Ήταν τότε που ο Waters ανέλαβε ως de facto ηγέτης. Παράλληλα όμως, σχεδόν αναγκαστικά, αναβαθμίστηκε κι ο ρόλος του Rick στην μπάντα, τόσο στη σύνθεση όσο και στην (φωνητική) ερμηνεία.
Με τον Waters, οι P.F. αρχίζουν να λειτουργούν στην πραγματικότητα υπό μια νέα καλλιτεχνική διεύθυνση. Αντί για το καταπληκτικό ψυχεδελικό χάος των μπλουζ, των παραμυθιών, των νεωτερίστικων τάσεων και των riffs διαστημικής εποχής που χαρακτηρίζουν την εποχή Barrett, η ομάδα άρχισε να θέτει έναν πιο επίσημο τόνο με αργά, ονειρικά, θορυβώδη κομμάτια που μερικές φορές γέμιζαν ολόκληρες πλευρές των LP.
Με τη νέα τους σύνθεση, οι P.F. συνέθεσαν κι ηχογράφησαν το A Saucerful of Secrets, που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 1968. Ο Wright έγραψε τα "Remember a Day" και "See-Saw" συμβάλλοντας επίσης τα μέγιστα στο 12λεπτο ομώνυμο κομμάτι, το οποίο έγινε βασικό του ρεπερτορίου τους. Εδώ ξεδιπλώνονται, για πρώτη φορά, τα πολύπλευρα ταλέντα του, ως τραγουδιστής, τραγουδοποιός και multi-instrumentalist. Στην πραγματικότητα, εμφανίζεται στο όργανο, στο πιάνο, στο ξυλόφωνο και – για πρώτη φορά - στο mellotron.
"Όλοι υποθέτουν ότι κάναμε ναρκωτικά, αλλά αυτό δεν συνέβη", παρατηρεί ο Wright. “Είναι λάθος να σκεφτόμαστε ότι τα ναρκωτικά έφερναν τους Pink Floyd σε έμπνευση. Αυτοί που πήραν τα ναρκωτικά ήταν εκείνοι που ήρθαν να δουν τα shows”.
See – Saw
Το διπλό live αλμπουμ Ummagumma κυκλοφορεί τα Χριστούγεννα του 1969. Χτίστηκε γύρω από μια ενδιαφέρουσα ιδέα: ο πρώτος δίσκος ήταν ένα ζωντανό άλμπουμ και ο δεύτερος, με την πρόταση του Wright, είχε τους τέσσερις καλλιτέχνες να χωρίζουν ο καθένας μισή πλευρά για να κάνουν τη δική τους "πραγματική μουσική”. Ένα σόλο έργο χωρίς τη συμμετοχή οποιουδήποτε άλλου μέλους. Ο Wright συνθέτει το επικό κομμάτι “Sysyphus”, επηρεαζόμενος, κατά τα λεγόμενά του, από τον Stockhausen και άλλους συνθέτες avant-garde. Αποτελεί μια σουίτα τεσσάρων μερών, την οποία αργότερα έκρινε “επιτηδευμένη”. Ξεκινά με μια δυσοίωνη ορχηστρική ατμόσφαιρα, η οποία οδηγεί σταδιακά σε ένα όμορφο, ιμπρεσιονιστικό κομμάτι πιάνο. Το έργο τελικά παίρνει μια αναπάντεχη στροφή, φτάνοντας στην ηρεμία πριν από την καταιγίδα. Ο Wright δίνει ακόμη ένα παράδειγμα για την ικανότητά να αναμείξει το σκοτεινό με το νοσταλγικό.
Sysyphus
Τον Ιούνιο του 1970, η μπάντα παρουσίασε μια νέα σειρά τραγουδιών, το Atom Heart Mother, στο φεστιβάλ Bath, με χορωδία, ορχήστρα και πυροτεχνήματα. Παρόλο που ήταν λίγο πομπώδες, το άλμπουμ που προέκυψε άγγιξε την τελειότητα, έκανε εκατρομμύρια νέους fans και ανέβασε τους P.F. στο υψηλότερο - μέχρι τότε - επίπεδο. Το ομώνυμο κομμάτι περιλάμβανε μια epic rock-ορχηστρική σουίτα που διαρκούσε περισσότερο από 20 λεπτά, ενώ ο Wright συνέθεσε το ονειρεμένα νοσταλγικό “Summer '68”. Το τελευταίο μάλιστα θεωρείται η πιο φιλόδοξη και επιτυχημένη σόλο πίστωση του Wright. Η πρώτη πλευρά του άλμπουμ ήταν αφιερωμένη στο τραγούδι με τίτλο 23 λεπτά, ενώ η άλλη πλευρά ακολούθησε το γενικό πνεύμα του Ummagumma , με τους Waters, Gilmour και Wright να κατέχουν από ένα κομμάτι. Η μπαρόκ σύνθεσή του διαθέτει εκτεταμένα τμήματα από πνευστά και πιάνο που “χορεύουν” στην κορυφή της μελωδίας. Η μουσική είναι αισιόδοξη, αλλά οι στίχοι βρίσκουν τον Rick σε μία ωμή διάθεση, που αντικατοπτρίζει την πεζή λογική της εποχής: “Οι φίλοι μου βρίσκονται στον ήλιο / Εύχομαι ότι ήμουν εκεί / Αύριο φέρνει άλλη πόλη / Ένα άλλο κορίτσι σαν εσένα”.
Summer ‘68
Και η χρυσή δεκαετία του ΄70 είχε μόλις αρχίσει. Ο Rick Wright, για 38 χρόνια ακόμη, θα έχει μπόλικη μαγεία να προσφέρει. Είτε εντός είτε εκτός Pink Floyd.
ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΕΡΜΗΓΚΑΣ
