Τροφική αλλεργία είναι η μη φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού σε ορισμένα τρόφιμα. Αυτό συμβαίνει επειδή παράγονται αντισώματα ενάντια στην πρωτεΐνη της τροφής και αυτή η διαδικασία προκαλεί φλεγμονή.
Η πρωτεΐνη αυτή αποτελεί το αλλεργιογόνο. Από τη στιγμή που το ανοσολογικό σύστημα εκλάβει μια τροφή ως επικίνδυνη για τον οργανισμό, παράγει ειδικά αντισώματα εναντίον της ώστε να την εξουδετερώσει.
Η αντίδραση του οργανισμού μπορεί να επηρεάσει το αναπνευστικό σύστημα, την γαστρεντερική οδό, το δέρμα ή το καρδιαγγειακό σύστημα.
Οι περισσότερες αλλεργικές αντιδράσεις σε τροφές είναι ήπιες. Ωστόσο, σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών, μπορεί να υπάρξουν σοβαρές αντιδράσει όπως το αναφυλακτικό σοκ, το οποίο είναι δυνητικά απειλητικό για τη ζωή.
Τροφικές αλλεργίες έχει περίπου 2% του ενήλικου πληθυσμού και 5% των παιδιών. Στα παιδιά, οι περισσότερες τροφικές αλλεργίες εμφανίζονται νωρίς και υποχωρούν ύστερα από λίγα χρόνια.
Υπάρχουν δύο κατηγορίες αλλεργιών τροφίμων
Εκείνες που εμφανίζονται με τη μεσολάβηση της ανοσοσφαιρίνης Ε (IgE). Τα συμπτώματα προέρχονται από το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού και παράγουν αντισώματα που ονομάζονται αντισώματα Ανοσοσφαιρίνης Ε (IgE). Αυτά τα αντισώματα IgE αντιδρούν με ένα συγκεκριμένο τρόφιμο.
Εκείνες που εμφανίζονται χωρίς την μεσολάβηση της-IgE. Άλλα τμήματα του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού αντιδρούν σε ένα συγκεκριμένο τρόφιμο. Η αντίδραση αυτή προκαλεί συμπτώματα, αλλά δεν περιλαμβάνει αντισώματα IgE. Κάποιος μπορεί να έχει αλλεργίες στα τρόφιμα με τη μεσολάβηση της IgE και με τη μεσολάβηση της IgE.
Τροφική αλλεργία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε τροφή. Ωστόσο, 8 τροφές είναι αυτές που ευθύνονται για το 90% των τροφικών αλλεργιών παγκοσμίως: Γάλα, αυγό, σόγια, σιτηρά (στα παιδιά), φιστίκια, καρύδια, σαλιγκάρια, ψάρι (σε παιδιά και ενήλικες). Οι τέσσερις τελευταίες τροφές είναι αυτές που μπορεί να προκαλέσουν και τις πιο επικίνδυνες αλλεργικές αντιδράσεις.
Τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας συνήθως εμφανίζονται μέσα σε λεπτά ή λίγες ώρες μετά τη λήψη της τροφής. Σε άτομα που είναι πολύ ευαίσθητα, ακόμη και η οσμή ή η επαφή με το συγκεκριμένο τρόφιμο μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.
Τι συμβαίνει στην τροφική αλλεργία
Λήψη της τροφής
Η τροφή φτάνει στο στομάχι και το λεπτό έντερο όπου διασπάται, με ατελή πέψη των πρωτεϊνών
Οι ακέραιες πρωτεΐνες περνούν από το τοίχωμα του εντέρου και απορροφούνται στην κυκλοφο
Το ανοσολογικό σύστημα τις αντιλαμβάνεται ως επιβλαβείς και παράγει αντισώματα εναντίον τους για να τις απομακρύνει
Οι αλλεργικοί παράγουν αντισώματα τύπου IgE εναντίον αυτών των πρωτεϊνών
Οι IgE συνδέονται στην επιφάνεια μαστοκυττάρων και βασεοφίλων και είναι έτοιμες να αντιδράσουν σε επόμενη έκθεση στο αλλεργιογόνο
Επανέκθεση στην τροφή
Ο αλλεργικός ασθενής ξανατρώει την τροφή στην οποία έχει ευαισθησία
Η πρωτεΐνη εισέρχεται στην κυκλοφορία και συνδέεται με δύο γειτονικές IgE στην επιφάνεια του κυττάρου
Αυτό προκαλεί ενεργοποίηση των μαστοκυττάρων και βασεοφίλων, με αποτέλεσμα να εκκρίνουν διάφορες ουσίες που βρίσκονται στα κοκκία τους
Τα κοκκία αυτά περιέχουν περισσότερες από 40 διαφορετικές ουσίες, όπως: ισταμίνη, προσταγλανδίνες λευκοτριένες κ.α.
Οι πιο συχνές τροφικές αλλεργίες
Τροφική αλλεργία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε τροφή, αλλά οι περισσότερες αλλεργικές αντιδράσεις προκαλούνται :
Πιο συχνά στα παιδιά: Γάλα, Αυγό, Σόγια, Σιτηρά
Πιο συχνά στα παιδιά αλλά και στους ενήλικες: Φυστίκια, ψάρι, σαλιγκάρια, καρύδια
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας συνήθως εμφανίζονται μέσα σε λεπτά ή λίγες ώρες μετά τη λήψη της τροφής. Σε άτομα που είναι πολύ ευαίσθητα, ακόμη και η οσμή ή η επαφή με το συγκεκριμένο τρόφιμο μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση.
Τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας δεν είναι τα ίδια σε όλους ανθρώπους. Το ίδιο τρόφιμο μπορεί να προκαλέσει εντελώς διαφορετικό τύπο και βαρύτητα συμπτωμάτων σε διαφορετικούς ανθρώπους. Στον ίδιο άνθρωπο, η ίδια τροφή μπορεί να προκαλέσει ποικίλα συμπτώματα, που μπορεί να διαφέρουν στην βαρύτητα, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές.
Τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας συνήθως προέρχονται από τρία συστήματα:
Δερματικές εκδηλώσεις
Εκδηλώσεις από το αναπνευστικό (μύτη, λαιμός, πνεύμονες)
Εκδηλώσεις από το πεπτικό
Εικόνα 1 Ανοσολογικός μηχανισμός τροφικής (συμπτώματα) αλλεργίας
Σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις
Οι περισσότερες αλλεργικές αντιδράσεις που οφείλονται σε τρόφιμο, είναι ήπιες. Ένα μικρό ποσοστό περιπτώσεων όμως, μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο.
Αυτές οι αντιδράσεις αποτελούν τη λεγόμενη αναφυλακτική αντίδραση ή αλλεργικό shock.
Συμπτώματα σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης
Αναπνευστικό
• Δυσχέρεια αναπνοής, δυσκολία στην κατάποση με βράγχος φωνής, δυσφορία στο στήθος, οίδημα στο στόμα, τη γλώσσα ή το λάρυγγα
Καρδιοαγγειακό
• Πτώση αρτηριακής πίεσης, ταχυκαρδία, απώλεια συνείδησης
Ποιοι είναι σε μεγαλύτερο κίνδυνο να εκδηλώσουν αναφυλακτική αντίδραση
• Ευαισθησία σε ξηρούς καρπούς • Ιστορικό άσθματος • Ασθενείς που έχουν ήδη εκδηλώσει αναφυλακτική αντίδραση στο παρελθόν • Αποτυχία ή μη λήψη κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής
• Σε πολλές περιπτώσεις η αντίδραση μπορεί να εκδηλωθεί σε δύο φάσεις (διφασική)
• Άμεση φάση è(σε λεπτά ως δύο-τρεις ώρες από τη λήψη του τροφίμου)
• Όψιμη φάση è( 6-8 ώρες μετά τη λήψη του τροφίμου)
Διάγνωση
Σωστή και λεπτομερής λήψη του ιστορικού
Δερματικές δοκιμασίες και ειδικές εξετάσεις του αίματος (RAST) θα βοηθήσουν στην εξακρίβωση του αιτίου, αλλά και άλλων τροφών, συγγενών με αυτό που θα πρέπει να αποφεύγει ο πάσχων
Δοκιμασία πρόκλησης σε επιλεγμένες περιπτώσεις και σε νοσοκομειακό περιβάλλον
Αντιμετώπιση
Οι ήπιες αντιδράσεις αντιμετωπίζονται με αντιϊσταμινικά και κορτιζονούχα φάρμακα. Το φάρμακο εκλογής στην αντιμετώπιση των οξέων, σοβαρών αντιδράσεων, είναι η αδρεναλίνη.
Τα βασικότερα μέτρα στην αντιμετώπιση της τροφικής αλλεργίας είναι • Έγκαιρη εντόπιση και εξακρίβωση του αιτίου και • ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΟΦΥΓΗ
Ζώντας με τροφική αλλεργία
Δίαιτα αποφυγής για 2-3 χρόνια, μπορεί να οδηγήσει στα παιδιά σε εξάλειψη του προβλήματος (εξαρτάται από την τροφή)
Η τροφική αλλεργία σε ξηρούς καρπούς, ψάρι και θαλασσινά συνήθως παραμένει εφ’όρου ζωής
Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για την ριζική εξάλειψη του προβλήματος
Απόλυτη και αυστηρή αποφυγή, είναι ο μόνος τρόπος να αποφύγουμε μια αλλεργική αντίδραση
Διαβάζετε πάντα τις διατροφικές ετικέτες των τροφίμων
Δεν υπάρχει τρόπος να ξέρετε πώς μπορεί να εξελιχθεί μια αλλεργική αντίδραση, γι’ αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα και γρήγορα
Με πληροφορίες από diatrofi.gr
