Η θάλασσα της ηρεμίας, Emily St. John Mandel

Το 2016 κυκλοφόρησε το πρώτο μυθιστόρημα της Mandel στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Ίκαρος. Ήταν η περίοδος που είχα ξεκινήσει να διαβάζω ξένη λογοτεχνία και είχα ενθουσιαστεί με το δυστοπικό μυθιστόρημα. Ξεκίνησα θυμάμαι με τον Ray Bradbury ξεχωρίζοντας το Φαρενάιτ 451 κι έπειτα τον George Orwell με το 1984. Στόχος μου ήταν να διαβάσω στη συνέχεια σύγχρονους συγγραφείς στο είδος οπότε κι επέλεξα την Emily Mandel.

 

Η πρώτη μου επαφή με τη συγγραφέα έγινε περίπου τρία χρόνια μετά την κυκλοφορία του Σταθμού Έντεκα, ένα βιβλίο που με ενθουσίασε η πλοκή και το ύφος γραφής. Αβίαστα προχώρησα στην ανάγνωση του Γυάλινου Ξενοδοχείου και φυσικά του Η θάλασσα της ηρεμίας που κυκλοφόρησε φέτος σε μετάφραση της Βάσιας Τζανακάρη.

 

Το μυθιστόρημα ξεκινά με την ιστορία του Έντουιν Σεν Άντριου το 1912 ο οποίος
απορρίπτοντας και αντιδρώντας στη γνώμη των γονέων του για τη βρετανική αποικιοκρατία, καταλήγει στη Βρετανική Κολομβία όπου και βιώνει μια περίεργη εμπειρία. Αρκετά χρόνια μετά, δύο αιώνες, το 2203 η Όλιβ, μια συγγραφέας, κατά τη διάρκεια προώθησης του βιβλίου της βιώνει την ίδια εμπειρία με τον Άντριου. Την απάντηση για αυτήν την κοινή αίσθηση των ανθρώπων που έζησαν σε διαφορετικά χρονικά επίπεδα θα δώσει ο Γκάσπερι ένας άλλος ήρωας που θα ταξιδέψει στο χρόνο ψάχνοντας απαντήσεις σ’ αυτό το αίνιγμα.

 

Ο αναγνώστης που έχει διαβάσει τα προηγούμενα έργα της σίγουρα θα βρει
συνδέσεις με τα μυθιστορήματα Σταθμός Έντεκα και Γυάλινο ξενοδοχείο. Ένα από τα χαρακτηριστικά στη γραφή της Mandel είναι ο κοινός τόπος θεματικών περιοχών. Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα δύο στοιχεία σημείωσα που η συγγραφέας χρησιμοποιεί και αναδιαμορφώνει προκειμένου να στήσει το περιεχόμενο του έργου της: το ένα είναι η πανδημία και το άλλο είναι ένα οικονομικό σκάνδαλο. Η πανδημία είναι το κεντρικό θέμα στο Σταθμό Έντεκα, αφού ο πλανήτης έχει προσβληθεί από τη Γρίπη της Γεωργίας. Η ασθένεια αυτή έχει την ικανότητα να επηρεάζει και να αλλοιώνει την προσωπικότητα των ανθρώπων, τη φυσιογνωμία του κόσμου. Στο μυθιστόρημα αυτό φαίνεται πως η συγγραφέας επηρεασμένη από το διάστημα του εγκλεισμού τονίζει το αίσθημα που καλλιεργείται από αυτή τη κατάσταση αλλά και τα αποτελέσματά της που εντοπίζονται στο χώρο της κοινωνίας και αφορούν τις ανισότητες των μελών. Έπειτα κοινό στοιχείο μεταξύ του Γυάλινου ξενοδοχείου και της Θάλασσας της ηρεμίας είναι η εξαφάνιση μιας γυναίκας. Στο πρώτο ο λόγος της εξαφάνισης είναι ένα οικονομικό σκάνδαλο ενώ στη Θάλασσα της ηρεμίας χρησιμοποιείται για την εξέλιξη της πλοκής χωρίς να δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στο γεγονός.

 

Ως προς τη δομή του μυθιστορήματος και τη γραφή θα σημείωνα ότι δεν υπάρχουν εκπλήξεις ή διαφορές με τα προηγούμενα. Η Mandel φροντίζει να δομεί το έργο σε μέρη ώστε ο αναγνώστης να γνωρίζει τους ήρωες, και τον τόπο ή χρόνο που λαμβάνουν χώρα τα γεγονότα. Στη Θάλασσα της ηρεμίας εντοπίζονται και βιογραφικά στοιχεία με τη συγγραφέα, δημιουργώντας ένα alter ego με την ηρωίδα Όλιβ. Η ίδια σε συνέντευξή της σημειώνει ότι υπάρχουν τομείς της ζωής που ταυτίζονται με τη δική της τονίζει όμως ότι η Μιράντα στο Σταθμό Έντεκα ή ο Βίνσεντ στο Γυάλινο ξενοδοχείο της μοιάζουν περισσότερο. Η αφήγηση τριτοπρόσωπη και ο λόγος είναι λιτός και απλός διατηρώντας την απόσταση του αφηγητή με τους ήρωες.