Rod McKuen, ποιητής και μουσικός

 Rod McKuen, ποιητής και μουσικός

Από τον Γιάννη Πετρίδη

Στη δεκαετία του '60 αρκετοί ήταν οι σημαντικοί καλλιτέχνες που εμφανίστηκαν στη διεθνή μουσική σκηνή και πατρίδα τους ήταν ο Καναδάς.

Ο Rod McKuen, που ήταν ένας από αυτούς, είχε μία επιπλέον ιδιαιτερότητα, έκτισε την φήμη του ως ποιητή και μουσικού πρώτα σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όπως το Παρίσι, όπου ήταν μέλος της καλλιτεχνικής παρέας στην οποία συμμετείχαν ονόματα όπως οι Charles Aznavour και Jacques Brel, και μετά έγινε αποδεκτός στην πατρίδα του και στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Γεννημένος τον Απρίλιο του 1933, πέρασε τον περισσότερο χρόνο της παιδικής του ηλικίας ταξιδεύοντας σε διάφορες πόλεις της Αμερικής, λόγω του επαγγέλματος που είχε ο θετός του πατέρας, του οποίου ο βίαιος χαρακτήρας και ο εθισμός του στο αλκοόλ οδήγησαν τον Rod McKuen να εγκαταλείψει το σπίτι του σε ηλικία μόλις 11 ετών.

Αυτά τα ταξίδια ήταν και η πηγή για τις πρώτες εμπνεύσεις του στα πρώτα του ποιήματα, μέσα από τα οποία μετέφερε τη μοναξιά της καθημερινής ρουτίνας, η οποία προέκυπτε μέσα από τα ατελείωτα χιλιόμετρα των αμερικανικών δρόμων.

Στα εφηβικά του χρόνια έκανε πολλά χειρωνακτικά επαγγέλματα και πήρε μέρος στον πόλεμο της Κορέας. Επιστρέφοντας στην Αμερική αρχίζει να αρθρογραφεί σε εφημερίδες και γίνεται κάτοικος του Σαν Φρανσίσκο, όπου διαβάζει και τα πρώτα του ποιήματα σε χώρους όπου παράλληλα έκαναν τις παρουσιάσεις τους οι εκπρόσωποι της λεγόμενης Beat Generation, Jack Kerouac και Alan Ginsberg. Εκείνη την περίοδο χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Dor.

Το ίδιο διάστημα θα αρχίσει να τραγουδά στο διάσημο Purple Onion, αρχικά τραγούδια της φολκ και στη συνέχεια δικά του τραγούδια. Το 1957, εμφανίζεται για πρώτη φορά ως ηθοποιός, παίζοντας στην ταινία Rock, Pretty Baby. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του '50 θα τραγουδήσει στην μπάντα τού Lionel Hampton και θα δουλέψει και ως ντισκ τζόκεϊ, μέχρι να αποφασίσει στις αρχές της δεκαετίας του '60 να αναζητήσει την τύχη του στην Ευρώπη.

Στο Παρίσι θα ζήσει αρκετά χρόνια, γνωρίζοντας την αφρόκρεμα των Γάλλων τραγουδιστών, και θα αρχίσει να μεταφράζει στα αγγλικά τραγούδια του Βέλγου Jacques Brel, αλλά και άλλων σημαντικών Γάλλων δημιουργών, όπως οι Michel Sardou, Leo Fere, Serge Lama, Gilbert Becaud κ.ά. Αρκετές από αυτές τις μεταφράσεις σε τραγούδια του Brel θα ηχογραφηθούν αργότερα από τον Scott Walker, που ήταν και αυτός φανατικός φίλος της μουσικής τού Brel.

Από αυτή τη περίοδο, το Ne Me Quittes Pas θα γίνει διεθνής επιτυχία, με τον τίτλο If You Go Away, και ακόμα μεγαλύτερη αργότερα το Le Moribond, που θα το ανακαλύψει ο επίσης Καναδός Terry Jacks σε μια ξεχασμένη μαγνητοταινία που είχαν ηχογραφήσει οι Beach Boys. Στις πετυχημένες μεταφράσεις του στα τραγούδια τού Brel περιλαμβάνεται και το Amsterdam, το οποίο ηχογράφησε και ο David Bowie.

Τα ποιήματα που έγραψε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας, τον έκαναν ένα από τους ελάχιστους ποιητές που είχαν τόσο μεγάλη απήχηση στον κόσμο στη δεκαετία του '60, σε σημείο που αμφισβητήθηκε μάλιστα, λόγω της επιτυχίας, και η καλλιτεχνική τους αξία.

Ακόμη και σήμερα τα ποιήματά του συνεχίζουν να διαβάζονται σε σχολεία, κολέγια και πανεπιστήμια, χαρίζοντας του αρκετά βραβεία κατά καιρούς.

Παράλληλα ο τίτλος τού ποιητή επισκίασε για μεγάλο διάστημα το μουσικό του έργο, αν και, όπως συμβαίνει συνήθως και στην Ελλάδα, αρκετοί από τους κριτικούς χαρακτήριζαν μεγάλο μέρος του έργου του στιχουργικό και όχι ποιητικό.

Ο ίδιος αποδέχτηκε μέχρι ενός σημείου αυτή την κατάσταση και τον όρο του συνθέτη-τραγουδιστή, λέγοντας ότι όταν ένας δημιουργός γράφει ποιήματα και ταυτόχρονα στίχους για τραγούδια, μοιραία γίνεται εύκολος στόχος των κριτικών, οι οποίοι δύσκολα μπορούν να αποδεχτούν αυτές τις δύο ιδιότητες σε έναν δημιουργό.

Το 1967 αρχίζει τη συνεργασία του με την Anita Kerr και τους San Sebastian Strings ηχογραφώντας μια σειρά από φωνητικά άλμπουμ απαλής μουσικής, The Sea (1967), The Earth (1967), The Sky (1968), Home Το The Sea (1968), For Lovers (1969) και The Soft Sea (1970).

Το άλμπουμ Lonesome Cities, που θα κυκλοφορήσει το 1968 με διάφορες αφηγήσεις του από τις εμπειρίες που αποκόμισε στα ταξίδια του σε διάφορες πόλεις του κόσμου, όπως Βενετία, Λονδίνο, Λος Αντζελες, Γκσταντ, Παρίσι, Κάνες, θα του χαρίσει ένα βραβείο Γκράμι στην ειδική κατηγορία βραβείων.

Ο Frank Sinatra θα ηχογραφήσει το If You Go Away και εντυπωσιασμένος θα ζητήσει και θα πετύχει να του γράψει ο McKuen ένα ολόκληρο άλμπουμ, με τίτλο Α Man Alone, στο οποίο θα υπάρχει ένα ακόμα γνωστό τραγούδι του McKuen με τίτλο Love's Been Good Το Me.

Ανάμεσα στα ονόματα που ηχογράφησαν τραγούδια του συναντάμε τους: Perry Como, που γνώρισε επιτυχία με το Ι Think Of You, Jimmie Rodgers, με το The World Ι Used Το Know, Madonna, Andy Williams, Johnny Cash, ο οποίος λίγο πριν πεθάνει ηχογράφησε το Love's Been Good Το Me, Johnny Mathis, Kingston Trio, που ήταν οι πρώτοι που ηχογράφησαν στις αρχές του '60 το Seasons In The Sun, Dusty Springfield και εκατοντάδες άλλοι που επέλεξαν να ερμηνεύσουν κάποια από τις περίπου 1.500 συνθέσεις του.

Αργότερα ο McKuen θα ασχοληθεί και με την κλασική μουσική γράφοντας διάφορα κονσέρτα, σουίτες, συμφωνική μουσική και μουσική δωματίου. Η σουίτα του The City: Α Suite For Narrator & Orchestra, θα του χαρίσει την υποψηφιότητα για το μουσικό βραβείο Πούλιτζερ.

Παρά τις όποιες αμφισβητήσεις όμως στο ποιητικό του έργο, ο Rod McKuen είχε στο ενεργητικό του αρκετά μουσικά επιτεύγματα που τον έκαναν να ξεχωρίζει. Ενα από αυτά είναι η υποψηφιότητά του για το βραβείο Οσκαρ τραγουδιού για το Jean που έγραψε για την ταινία The Prime Of Miss Jean Brodie, στην οποία έκανε καταπληκτική εμφάνιση η Maggie Smith κερδίζοντας το Οσκαρ.

Αρχικά αρκετοί επισήμαναν τη φαινομενική δυσκολία να γράψει ένας συνθέτης κάποιο τραγούδι για τέτοιο τίτλο, ο McKuen όμως, που είχε ασχοληθεί για πρώτη φορά με κινηματογραφική μουσική στα τέλη της δεκαετίας του '50, κατάφερε να γράψει το Jean, που, εκτός από την υποψηφιότητα για το Οσκαρ, έγινε και μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες τού 1969, χάρη στην ερμηνεία του από τον Oliver, και κέρδισε και τη Χρυσή Σφαίρα ως το καλύτερο τραγούδι από κινηματογραφική ταινία.

Εναν χρόνο αργότερα κερδίζει τη δεύτερη υποψηφιότητά του για Οσκαρ, αυτή τη φορά για την συνολική μουσική που έγραψε για την ταινία Α Boy Named Charlie Brown.

Ο McKuen, που είχε δύο γιους που ζουν στη Γαλλία με τη Γαλλίδα μητέρα τους, την οποία δεν παντρεύτηκε, ζούσε στη νότια Καλιφόρνια, σ' ένα μεγάλο σπίτι ισπανικής αρχιτεκτονικής, στο οποίο είχε μια μεγάλη συλλογή από δίσκους μουσικής, μια και ήταν, από ό,τι λέγεται, φανατικός συλλέκτης.

Φίλος του αρχαίου πολιτισμού μας, είχε επισκεφθεί αρκετές φορές την Ελλάδα και φιλοξενούσε εικόνες από τη χώρα μας σε δύο τουλάχιστον εξώφυλλα δίσκων του.

Ο McKuen πέθανε από πνευμονία, ανάμεσα σ' αυτά που είχε γράψει στα βιβλία του που είχαν 100 εκατομμύρια πωλήσεις σε όλο τον πλανήτη προσπαθώντας να δικαιολογήσει τις κατηγορίες ότι ήταν μοναχικός τύπος ήταν αυτό: 'Οι γάτες τα έχουν όλα, όλοι τις θαυμάζουν, κοιμούνται όσο θέλουν και έχουν παρέα όποτε θέλουν'.