Από τον Κώστα Ζουγρή
Οι ψυχολόγοι λένε ότι στην παιδική μας ηλικία διαμορφώνεται ο χαρακτήρας μας και παράλληλα όλα τα γεγονότα που ζούμε, ακόμη και ως βρέφη, σημαδεύουν το υπόλοιπο της ζωής μας.
Γι' αυτό και δεν τα ξεχνάμε και συχνά τα κάνουμε τραγούδια.
Μικρό παιδί σαν ήμουνα και πήγαινα σχολείο, μικρό παιδί
Στα μάτια είχα τη χαρά, στα χέρια το βιβλίο, μικρό παιδί
Οταν η βαρυχειμωνιά μού πάγωνε τα χέρια,
στον ουρανό τα σήκωνα, να ζεσταθούν στ' αστέρια,
στον ουρανό τα σήκωνα, να ζεσταθούν στ' αστέρια
ένα απόσπασμα από το κλασικό τραγούδι του νέου κύματος (1964), με τον Γιώργο Ζωγράφο, σε στίχους του Αργύρη Βεργόπουλου και μουσική του Λίνου Κόκοτου.
https://www.youtube.com/watch?v=wf1lztPn-wk
Σε ένα άλλο τραγούδι, των Γιώργου Μελέκη και Κώστα Ρουβηνέτη, οι Τσαρμς τραγουδούσαν:
Τα χρόνια περνάνε κι οι νύχτες γυρνάνε, να καίει η φωτιά στην καρδιά,
να βγάλουμε ψεύτη το χρόνο τον κλέφτη, να μείνουμε πάντα παιδιά.
Ηταν η τελευταία επιτυχία για το συγκρότημα και παρουσιάστηκε στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1973 όπου κέρδισε και το β' βραβείο.
Σε αντίθεση με την επιθυμία που εκφράζει ο στιχουργός, τα περισσότερα από τα παιδιά ανυπομονούν να μεγαλώσουν, μέχρι να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση και να αναπολήσουν την παιδική τους ηλικία.
Η αθωότητα και οι τρέλες είναι δύο από τα πιο κύρια χαρακτηριστικά της παιδικής μας ηλικίας.
Μεγαλώνοντας, μοιραία γινόμαστε κομμάτι διαφόρων καταστάσεων, που ενίοτε προκαλούν λύπη, χαρά και άλλα συναισθήματα στους γονείς μας.
Οπως συμβαίνει σε όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες, έτσι και οι σχέσεις μεταξύ γονιών και παιδιών συχνά έχουν εμπνεύσει ποιητές και συγγραφείς στο να γράψουν μερικά από τα καλύτερά τους έργα.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα τραγούδια, όπου τα παιδιά, και ειδικά τα αγόρια, είναι πρώτα στην προτίμηση των στιχουργών.
Χαρακτηριστικό είναι το αναφώνημα της νοσοκόμας στη ροκ όπερα των Who, Tommy: Είναι αγόρι Κυρία Walker, είναι αγόρι και η χορωδία συνεχίζει Ενας Γιος!, Ενας Γιος!, Ενας Γιος!
Τα πιο διάσημα παιδιά στο ελληνικό τραγούδι είναι βέβαια Τα Παιδιά του Πειραιά, του Μάνου Χατζιδάκι, από την ταινία του 1960 Ποτέ την Κυριακή με την υπέροχη Μελίνα Μερκούρη: Πώς ήθελα να είχα ένα και δύο και τρία και τέσσερα παιδιά,
που σαν θα μεγαλώσουν, όλα θα γίνουν λεβέντες για χάρη του Πειραιά. Ενα μικρό μέρος από τους στίχους που έκαναν τον γύρο του κόσμου και έγιναν το πιο πετυχημένο ελληνικό τραγούδι στον κόσμο.
Σε μια άλλη ταινία, το Sweet Movie του Μακαβέγιεφ, το 1974, με ερμηνεύτρια τη Μαρία Κατήρα, ο Μάνος έγραψε και τα Παιδιά κάτω στον κάμπο: Τα παιδιά κάτω στον κάμπο κόβουν δεντρολιβανιές και στολίζουν τα πηγάδια για να πέσουν μέσα οι νιες.
https://www.youtube.com/watch?v=waIaC9JlAeI
Το 1966 ο Μάνος εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή Μυθολογία, στην οποία υπήρχαν οκτώ ενότητες με 25 ποιήματα, 10 από τα οποία επέλεξε ο Νότης Μαυρουδής για να τα μελοποιήσει στο άλμπουμ Παιδί της Γης. Το ομώνυμο τραγούδι ερμήνευε η Αρλέττα: Παιδί της Γης, παιδί τραγουδισμένο
έτσι που σε φαντάζομαι σαν αστραπή, μπλέκω τα δάχτυλα κλείνω τα μάτια μου
και σ' ονομάζω μουσική.
Ενα ακόμα εντυπωσιακό τραγούδι του ήταν το Κάθε τρελό παιδί, που ακούστηκε για πρώτη φορά το 1961 στο μπαλέτο Η Ερημιά, με τη Νάνα Μούσχουρη:
Κείνο το πρωί του είπα καλημέρα, κείνο το πρωί του είπα καλημέρα.
Κάθε τρελό παιδί έχει στο χέρι φιλί της Παναγιάς κι ένα μαχαίρι.
Κι η μάνα του δεν τραγουδά κι η μάνα του δεν τραγουδά.
Υπάρχουν αρκετά ακόμα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι με αναφορά στα παιδιά. Στα περισσότερα από αυτά οι στίχοι είναι του Νίκου Γκάτσου ή του ίδιου του Μάνου: Ησουν Παιδί σαν τον Χριστό, Το πέλαγο είναι βαθύ, Ο Γιάννης ο φονιάς, Ο ταχυδρόμος πέθανε, Μπαλάντα των αισθήσεων, Φέρτε μου ένα μαντολίνο, Χελιδόνι σε κλουβί. Στο Πάει έφυγε το τρένο η Ζωή Φυτούση τραγουδούσε: Σβήνει τ' αστέρι του βοριά στην ανηφοριά κι ένα ποτάμι φωτεινό κυλάει στον ουρανό.
Κοιμούνται ακόμα τα παιδιά κάτω απ' τη ροδιά.
Και μ' ένα δάκρυ μου θολό τα μάτια τους φιλώ.
Το 1975 σε ποίηση του Ναζίμ Χικμέτ ο Θάνος Μικρούτσικος έγραφε τα Πολιτικά τραγούδια, ένα από αυτά ήταν Η πιο όμορφη θάλασσα, με τα αισιόδοξα μηνύματά της και τη Μαρία Δημητριάδη: Η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει
Τα πιο όμορφα παιδιά δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα. Τις πιο όμορφες μέρες μας
δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα.
Το 1969, Στο Περιβόλι του τρελλού, ο Διονύσης Σαββόπουλος τραγουδούσε για Τα παιδιά που χάθηκαν: Τα πιο ωραία παραμύθια απ' όσα μου 'χεις διηγηθεί,
αχ, είν' εκείνα που μιλούσαν για τα παιδιά που 'χουν χαθεί,
αχ, είν' εκείνα που μιλούσαν για τα παιδιά που 'χουν χαθεί.
https://www.youtube.com/watch?v=9-PfHtBpe5o
Ο Μίκης Θεοδωράκης έγραψε το τραγούδι Ο γιος μου είναι εννιά χρονώ, το 1968, για τον γιο του Γιώργο, που είχε κακοποιηθεί τότε από τους χωροφύλακες, κατά τη διάρκεια της κράτησής του στη Ζάτουνα. Το χρησιμοποίησε στο έργο του Αρκαδία Ι, που κυκλοφόρησε το 1973 και το τραγουδά ο Πέτρος Πανδής: Ο γιος μου είναι εννιά χρονώ. Εννιά χειμώνες, εννιά καλοκαίρια βάλανε στο βλέμμα κεραυνό.
Τις θάλασσες κρατά στα δυο του χέρια.
Τα Ξύλινα Σπαθιά στο Κοιτάζω τα σπίτια τραγουδούν: Και προχωράει αργά σαν αράχνη η νύχτα. Προχωράει, μα δεν πάει πουθενά
Μαζεύει ξανά στ' ασημένια της δίχτυα τα παιδιά που θα μείνουν παιδιά.
Στον διεθνή χώρο τώρα: για τον δεύτερο γιο του, τον Sean, που έκανε με τη Yoko, έγραψε ο John Lennon το Beautiful Boy, που κυκλοφόρησε μετά τη δολοφονία του, στο άλμπουμ Double Fantasy.
Ο Stevie Wonder έγραψε το Isn't She Lovely για την κόρη του Aisha, την οποία απέκτησε με την Yolanda Simmons. Η Aisha ακούγεται μάλιστα να κλαίει στην αρχή του τραγουδιού, που είναι μέρος του άλμπουμ του Songs In The Key Of Life.
Ο Eric Clapton έγραψε το Tears In Heaven για τον τετράχρονο γιο του Conor, που σκοτώθηκε όταν, ξεφεύγοντας από την επιτήρηση των γονιών του, έπεσε από τον 53ο όροφο του διαμερίσματος όπου κατοικούσαν στη Νέα Υόρκη.
Η Annie Lennox έγραψε το τραγούδι Precious όταν γέννησε την πρώτη από τις δύο κόρες της. Η πρώην τραγουδίστρια των Eurythmics είχε ήδη χάσει ένα παιδί λίγο πριν το γεννήσει και με το τραγούδι αυτό θέλησε να εκφράσει τη χαρά της.
Ο Keith Richard έγραψε το Wild Horses των Rolling Stones για τον γιο του Marlon, που ήταν νεογέννητο και οι υποχρεώσεις του συγκροτήματος τον ανάγκαζαν να λείπει συχνά από κοντά του.
Για το συγκεκριμένο τραγούδι η Marianne Faithfull ισχυρίστηκε ότι γράφτηκε γι' αυτήν, όταν ξυπνώντας από το κώμα στο οποίο είχε πέσει ύστερα από χρήση ναρκωτικών, είπε τη φράση «Wild Horses Couldn't Drag me Away».
Ο Cat Stevens στο άλμπουμ του Teaser And The Firecat περιλαμβάνει δύο γνωστά τραγούδια με αναφορά σε παιδιά, το Father And Son και το Where Do The Children Play?
New Kid In Town-Eagles, Little Children-Billy J. Krammer and The Dakotas, Jesus Το Α Child-George Michael, Belfast Child-Simple Minds, God Bless The Child-Billie Holiday, If You Tolerate This (Then Your Children Will Be Next)-Manic Street Preachers, Kid Α-Radiohead, Sweet Child Ο' Mine-Guns 'Ν' Roses, Child In Time-Deep Purple και για τελευταίο, το Children Of The Revolution των Τ.Rex, από το 1972, που ταιριάζει στην ανήσυχη πάντα φύση των παιδιών, στην προσπάθειά τους για μάθηση και προσαρμογή σταδιακά στην κοινωνία των μεγαλύτερων σε ηλικία, μια και δυστυχώς κανείς δεν μπορεί να μείνει πάντα παιδί.
Τα μικρά παιδιά, τα μικρά παιδιά που κρατούνε στο χέρι τους,
σαν το μήλο το χάρτινο, τις ελπίδες μας
Τα μικρά παιδιά, τα μικρά παιδιά, που μπερδεύουν τα λόγια τους,
που μιλούν με νοήματα στα παιχνίδια τους, Αρλέτα (Τα μικρά παιδιά, 1967).
