Tommy LiPuma, ήταν υποψήφιος 33 φορές για βραβείο γκράμυ

 Tommy LiPuma, ήταν υποψήφιος 33 φορές για βραβείο γκράμυ

Από τον Θοδωρή Φαχουρίδη

Τον Μάρτιο που μας πέρασε, στις 13 του μηνός συγκεκριμένα, έφυγε στα 80, ένας από τους πιο πετυχημένους παραγωγούς όλων των εποχών. Υποψήφιος 33 φορές για βραβείο γκράμι κερδίζοντας τις 5 από αυτές, ενώ οι πωλήσεις των δίσκων που έκανε παραγωγή ξεπέρασαν τα 75 εκατομμύρια.

Ο ιταλικής καταγωγής Tommy, γεννήθηκε στο Κλήβελαντ του Οχάιο και το όνειρο του πατέρα του ήταν να ακολουθήσει την οικογενειακή παράδοση του κουρέα. Τελικά θα ανοίξει δικό του κουρείο κάτι που απεχθανόταν ο ίδιος, παίζοντας όμως τα βράδια σαξόφωνο που είχε ξεκινήσει να μαθαίνει από την εφηβεία του. Ήταν στο κουρείο όμως που παρουσιάστηκε η ευκαιρία για να μπει στη μουσική βιομηχανία με έναν από τους πελάτες του να του προτείνει δουλειά στη συσκευασία δίσκων. Όχι και ένα εντυπωσιακό ξεκίνημα αλλά ήταν μια αρχή σε αυτό που θα εξελισσόταν σε μια εντυπωσιακή καριέρα.

Περνώντας από την προώθηση δίσκων σε Λος Άντζελες και Νέα Υόρκη, θα ξεκινήσει στις αρχές της δεκαετίας του ’60 δειλά να ασχολείται με την παραγωγή δίσκων αρχικά για ντέμο, που τον φέρει σε επαφή με καλλιτέχνες όπως ο Randy Newman και με session μουσικούς όπως τον Leon Russel, τον μετέπειτα αρχηγό των Bread, David Gates, τον Jim Keltner, τον κορυφαίο session ντράμερ της Αμερικής κατά τον Bob Dylan και άλλους.

Τέλη του 1964, έρχεται η πρώτη του παραγωγή, με τους συντοπίτες του O’ Jays, στη διασκευή τους στο Lipstick Tracers (on a cigarette), που γνώρισε σχετική επιτυχία το 1965.

Την ίδια χρονιά μεταπηδά από την Liberty/Imperial Records στην νεοϊδρυθείσα εταιρεία των Herb Alpert and Jerry Moss κάνοντας παραγωγή στα επόμενα τέσσερα χρόνια σε τραγούδια όπως την κουβανέζικη σύνθεση και top 10 επιτυχία Guantanamera διασκευασμένο από τους Sandpipers το 1966.

Επιμελήθηκε επίσης τους 4 πρώτους δίσκους, για την εταιρεία Α&Μ, της γαλλίδας Claudine Longet, συζύγου τότε του Andy Williams, με τον πρώτο της να γίνεται χρυσός. Οι περισσότεροι θα τη θυμάστε ίσως από τη συμμετοχή της στο The Party του Blake Edwards με τον Peter Sellers το 1968, να τραγουδάει τη νωχελική σύνθεση του Henry Mancini Nothing to Lose.

Το 1968 ανοίγει ακόμη περισσότερο τα δημιουργικά φτερά του με την δική του εταιρεία, την Blue Thumb με έδρα το Μπέβερλυ Χιλς, συνιδιοκτησία με τον παραγωγό και μάνατζερ Bob Kransnaw (τον μετέπειτα πρόεδρο της Elektra και συνιδρυτή του Rock n Roll Hall of Fame) και τον Don Graham, επίσης από την Α&Μ.

Μερικά από τα πιο γνωστά ονόματα της εταιρείας το σόουλ ντουέτο των Ike & Tina Turner, το jazz soul συγκρότημα των The Crusaders, The Pointer Sisters, ο Arthur Lee με τους Love, ο Captain Beefheart, ο Marc Bolan με τους Tyrannosaurus Rex, οι εκπληκτικοί Last Poets.

The Crusaders – Put it Where You Want It (LP: Crusaders 1 – 1972)

Ένα ακόμη υπέροχο δείγμα soul – jazz των ‘70ς που κυκλοφόρησε από την εταιρεία…

Hugh Masekela – Inner Crisis (LP: Home Is Where The Music Is - 1972), σε παραγωγή του φίλου του Masekela, Stewart Levine ξανά.

Μια από τις πολύ όμορφες κυκλοφορίες αυτής της περιόδου έρχεται επίσης από το 1972, και τον δίσκο του Phil Upchurch. Ο αμερικανός κιθαρίστας από το Σικάγο, έχει εκτιμηθεί ότι συμμετείχε σε περίπου 2000 ηχογραφήσεις. Στη δεκαετία του 60 αφού έκανε κάποιες προσωπικές ηχογραφήσεις, You can seat down, θα δουλέψει ως session μουσικός στην θρυλική Chess, συμμετέχοντας σε δίσκους ονομάτων όπως οι Howlin' Wolf και Muddy Waters. Είναι όμως στην Blue Thumb που θα κυκλοφορήσει σε παραγωγή του Tommy LiPuma, έναν δίσκο που θεωρείται η προσωπική του κορυφαία στιγμή, που φιλοξενεί μεταξύ άλλων τον Donny Hathway και τον οργανίστα Joe Sample. Ο λόγος για το Darkness, Darkness

Η συνεργασία τους θα επαναληφθεί και την επόμενη χρονιά με το Lovin’ Feeling

Η εταιρεία του μέσω συνεργασιών θα παραμείνει δραστήρια έως το 1978 με κάτι λιγότερο από 100 κυκλοφορίες άλμπουμ.

Από το 1974 θα δουλέψει παράλληλα για την Columbia και αργότερα την ίδια χρονιά για την Warner. Εκεί έρχεται και η πρώτη του μεγάλη επιτυχία. Πρόκειται για την παραγωγή του στον George Benson στο δίσκο Breezin’ του 1976, υποψήφιο για 6 βραβεία γκράμμι. Θα κερδίσει τρία από αυτά ανάμεσα τους και για ένα από τα τραγούδια του, το This Masquerade, για τραγούδι της χρονιάς, σύνθεση του Leon Russell αρχικά ηχογραφημένη το 1972. Ο δίσκος θα συνεχίσει να πουλάει χρόνια μετά την κυκλοφορία του με αποτέλεσμα το 1984 να φτάσει τα τρία εκατομμύρια αντίτυπα.

Θυμόμαστε το εκπληκτικό ομότιτλο κομμάτι, σύνθεση ενός άλλου μεγάλου του Bobby Womack, που είχε πρωτοκυκλοφορήσει από τον Ούγγρο jazz κιθαρίστα Gábor Szabó το 1971, στον δίσκο High Contrast, σε παραγωγή πάλι του Tommy LiPuma και πάλι από την Blue Thumb.

Η συνεργασία του με τον βιρτουόζο κιθαρίστα θα δώσει και άλλους πετυχημένους καρπούς, ειδικά έως τα τέλη του ’70 με τους δίσκους In Flight (1976) και Livin’ inside your love (1979) και σποραδικά τις επόμενες δεκαετίες.

Ένα νέο κεφάλαίο ξεκίνησε με τη συνεργασία του για μια σχεδόν δεκαετία με την Warner Bros. 1979 – 1990. Μερικές από τις παραγωγές του είναι οι δίσκοι της Randy Crawford (Secret Combination -

1981, Windsong - 1982, Nightline – 1983),
Rio De Janeiro Blue - 1981

Dr John (In a Sentimental Mood - 1989),

Makin’ Woopie (με Ricky Lee Jones)

Everything But the Girl (The Language of Life – 1990)

Take me (σύνθεση των Womack and Womack)

και με συμμετοχές στην παραγωγή δίσκων καλλιτεχνών όπως Miles Davis (Tutu - Amandla), Aztec Camera (Love) και άλλα.

Το 1991 υπό τη σκέπη της Electra θα συμμετέχει στον άκρως πετυχημένο εμπορικά δίσκο της Natalie Cole, Unforgetable…With Love, και επίσης πολυβραβευμένο μεταξύ άλλων και με το δίσκο της χρονιάς στην απονομή Γκράμμι του 1992. Σε αυτόν μοιράστηκε την παραγωγή με τους Andre Fischer, David Foster

Non Dimenticar (πρωτοτραγουδισμένο με περισσότερο δραματικό τρόπο, το 1951 από την Silvana Mangano. Η Natalie το ερμηνεύει σαφώς πάνω στα πατήματα του πατέρα της)

Στον τελικό σταθμό στην καριέρα του στη Verve, σίγουρα η συνεργασία του με την καναδέζα Diana Krall είναι αυτή που δεσπόζει. Με πρώτο καρπό τους τον δεύτερο δίσκος της του 1995, Only Trust Your Heart, εγκαινιάζοντας ένα σερί 10 δίσκων, που ολοκληρώθηκε με το Quite Nights του 2009, με πέντε βραβεία γκράμμι στο ενδιάμεσο και εκατομμύρια πωλήσεων.

Ξεκίνησε η συνεργασία τους κάπως έτσι…

Is You Is Or Is You Ain't My Baby

και το σερί τελείωσε δεκατέσσερα χρόνια μετά με μπόσα νόβα

Walk on By

Το 2012 θα συνεργαστεί με τον Paul το σκαθάρι στον δίσκο του με τζαζ και ποπ κλασσικά τραγούδια, Kisses on the Bottom

Όπως το τραγούδι του 1933

It's only a paper moon - Paul McCartney

Το 2014 για πρώτη φορά θα συνεργαστεί με έναν φίλο από τα παλιά, ο δίσκος ένας συνδυασμός τζαζ, μπλουζ ήταν το Life Journey, του μεγάλου Leon Russell. Όταν τον ρώτησαν γιατί διάλεξε τον Tommy LiPuma για παραγωγό θα πει: οι περισσότεροι ακριβοθώρητοι παραγωγοί κάθονται πίσω από το γυαλί σαν αυστηροί δάσκαλοι. Ο Τόμυ είναι εκεί με τους μουσικούς, είναι μέσα στην μίξη, είναι μέσα στη μουσική, είναι η μουσική. Και αυτή είναι ίσως από τις χαρακτηριστικότερες περιγραφές για τον τρόπο δουλειάς του.

Το κύκνειο άσμα του πίσω από την κονσόλα έμελε να είναι ένας δίσκος που κυκλοφόρησε δύο μήνες σχεδόν μετά από τον θάνατό του, η συνεργασία του για μια τελευταία φορά με την αγαπημένη του καναδέζα…