West Goes East: Όταν τα τραγούδια της δύσης φλέρταραν με τους σαγηνευτικούς ήχους της ανατολής…
Από τον Θοδωρή Φαχουρίδη
Cabaret Voltaire – Yashar
Κυκλοφορία λίγα χρόνια πριν η περίφημη εταιρεία, Factory, από το Μάντσεστερ κάνει γνωστή την πόλη για τη μουσική της σκηνή. Από τον δίσκο του 1982, 2Χ45. Η εισαγωγή ανήκει στην αγαπημένη σειρά μυστηρίου από τα ‘60ς The Outer Limits. Εδώ ακούμε το βρετανικό τρίο σε μια πιο χορευτική εκτέλεση, επιμελημένη από τον Νεοϋορκέζο John Robie, κημπορτίστα και συνεργάτη του Arthur Baker, γνωστός για τη συμμετοχή του στη ηλέκτρο χορευτική σκηνή στις αρχές των 80ς και για τα ρεμίξ του, μεταξύ άλλων και στους New Order (Shellsock, Subcultrue)
The Rolling Stones – Gomper
Το καλοκαίρι της αγάπης, με όλη τη ψυχεδελική του αύρα, και το Sgt Peppers, έδιναν το άλλοθι στο γκρουπ να κυκλοφορήσει το πιο κοντινό σε αυτήν άλμπουμ που έχει να επιδείξει η τεράστια δισκογραφία τους. Το Their Satanic Majesties Request κυκλοφόρησε τελικά στα τέλη του ’67 αλλά το γκρουπ ξεκίνησε να το ηχογραφεί από τις αρχές τις χρονιάς. Στο στούντιο χαμός και το γκρουπ βούτηξε στον πειραματισμό μουσικής και στούντιο τεχνικών χωρίς να συμμαζεύεται όλο αυτό με την καθοδήγηση ενός έμπειρου παραγωγού. Το ίδιο το γκρουπ θα το θέσει πολλές φορές υπό αμφισβήτηση ως σύνολο, και πολλές σύγχρονες του κριτικές, όπως αυτή του φρέσκου τότε Rolling Stone τον Φεβρουάριο του 1968 γραμμένη από την πένα του 20χρονου, Jon Landau. Σιγά σιγά θα αναδειχτεί ως ένα από τα σημαντικότερα τους, εκτιμώ κυρίως λόγω της διαφορετικότητάς του. Στο συγκεκριμένο τραγούδι, σύνθεση Jagger/Richard, ο Brian Jones δίνει ρέστα, αφού παίζει σχεδόν τα πάντα (τάμπλα, φλάουτο, κρουστά, ηλεκτρικό σαντούρι).
Truth Hurts feat. Rakim – Addictive
Η παραγωγή έρχεται Straight Outta Compton μια που ο παραγωγός του Dj Quick, γεννήθηκε εκεί. Το 2002 που κυκλοφόρησε το εν λόγω τραγούδι, από το ντεμπούτο άλμπουμ της Truth Hurts, Truthfully Speaking, είχε ήδη πάνω από δέκα χρόνια δισκογραφικής παρουσίας κυρίως ως καλλιτέχνης αλλά και ως παραγωγός (Snoop Dogg, Janet Jackson, 2Pac και άλλους). Αποτελεί ακόμη και σήμερα ένα εθιστικό τραγούδι και ίσως ένα από τα πιο γνωστά παραδείγματα του τι πρέπει να αποφεύγεις όταν χρησιμοποιείς samples (aka 500 εκατομμύρια μήνυση γιατί χρησιμοποίησε χωρίς άδεια το 20χρονο τότε «Thoda Resham Lagta Hai» - Lata Mangeshkar ).
Jimmy Page & Robert Plant – Kashmir
Η υπνωτιστική δύναμη της σύνθεσης των Page, Plant & Bonham συνεχίζει να κρατάει το τραγούδι σε υψηλή θέση στις λίστες των οπαδών της ροκ και όχι άδικα. Ήταν 1975 όταν κυκλοφόρησε το εκπληκτικό έκτο άλμπουμ των Led Zeppelin, Physical Graffiti και ο επίλογος της δεύτερης πλευράς άφηνε για οκτώ περίπου λεπτά τον μουσικό κόσμο με ανοιχτό το στόμα. Εμπνευσμένο από την ομορφιά του Μαρόκο, αφού δεν είχαν πάει ποτέ στην βόρεια Ινδία, σιγοβραζόταν η έμπνευση για τρία χρόνια πριν χαρακτεί στα βινυλιακά αυλάκια και δονήσει τα αυτιά μας έκτοτε ασταμάτητα. Θυμόμαστε την επετειακή δισκογραφική επανασύνδεση των Page και Plant στο No Quarter, του 1994 που φιλοξενεί την επιστροφή στον τόπου του εγκλήματος, ηχογραφημένη για λογαριασμό του MTV στο Λονδίνο, με απολαυστικά βιολιά και κρουστά με μουσικούς από την Αίγυπτο μαζί με έγχορδα της London Metropolitan Orchestra.
The Sisters Of Mercy - Temple Of Love (1992) (Feat. Ofra Haza)
Το Leeds συναντάει το Τελ Αβίβ. Μια μουσική συνεύρεση εννιά χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία ως single του ναού της αγάπης από την παρέα του Andrew Eldritch. Το 1992 η ξαναηχογράφησή του με μια μυρωδιά ανατολής φρεσκάρισε το κομμάτι, κάνοντάς το την μεγαλύτερη επιτυχία τους σε Αγγλία. Υπάρχει στη συλλογή τους A Slight Case of Overbombing: Greatest Hits Volume One. Όσο για το αντίστοιχο της Madonna στην ανατολή, όπως την προσφωνούσαν την Ofra Haza, ούτε η Γιουροβίζιον, ούτε οι ποπ επιτυχίες της εγχώρια δεν την έκαναν παγκόσμια γνωστή. Ήταν ο δίσκος με παραδοσιακά τραγούδια ερμηνευμένα σε εβραϊκά και αραβικά, σε έναν συνδυασμό παραδοσιακής και μοντέρνας ενορχήστρωσης που θα τις ανοίξουν διάπλατα τις πόρτες της διεθνούς καριέρας. Χάρη στον John Peel που το φιλοξένησε σε ένα από τα σόου του, οι Coldcut έκαναν το σαμπλάρισμα του Im Nin' Alu (If they had been locked) που έρχεται από τον 17ου αιώνα, για το remix στο τραγούδι των Eric B. & Rakim του Paid In Full. Η Ofra έφυγε στις 23 Φεβρουαρίου του 2000 από πνευμονία ως επιπλοκή του ιού του Aids.
Annabouboula - Hamam
Σαν όνειρο μοιάζει που ένα τρίο με δύο ελληνικής καταγωγής μέλη και έναν αμερικάνο, αναμιγνύει μουσικές της ανατολής με φάνκι ρυθμούς και γίνεται επιτυχία στο μεγάλο μήλο, στα κλαμπ της πόλης. Ο Frankie είχε πει ότι αν τα καταφέρει κάποιος στην πόλη που δεν κοιμάται ποτέ τότε θα τα καταφέρει παντού, δυστυχώς αυτό δεν επαληθεύτηκε για την Άννα, τον Γιώργο και τον Christopher, αλλά τουλάχιστον μας έμειναν από τη βραχύβια δισκογραφική τους παρουσία πολυπολιτισμικά στολίδια. Η προτεινόμενη διασκευή στο Xαμάμ είναι ένα από αυτά, μετράει ήδη τρεις δεκαετίες ζωής και ευτυχώς την οσφρίστηκε έγκαιρα, για να καταγραφεί σε εύκολα προσβάσιμο βινύλιο, ο τότε διευθυντή της Virgin στην Ελλάδα...
Natacha Atlas - I Put A Spell On You
Η τραγουδίστρια και η δισκογραφία της είναι ίσως η πιο πιστή απόδειξη του δημιουργικού πνεύματος που κρύβεται από την ανάμειξη δύσης με ανατολή. Γεννημένη στο Βέλγιο, με γονίδια από Αίγυπτο και Αγγλία, ερμηνεύει τραγούδια σε αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά και αραβικά σε ήχους του κόσμου συνήθως με μια μοντέρνα οπτική. Έγινε γνωστή από τη συνεργασία της με τους ομοϊδεάτες Trans-Global Underground στις αρχές της δεκαετίας του ’90, συμμετέχοντας ως βοκαλίστρια στα τέσσερα πρώτα τους άλμπουμ έως το 1998. Παρόλα αυτά και στην προσωπική της καριέρα, που άρχισε παράλληλα στα μέσα της δεκαετίας με το Diaspora, συνεργάστηκε τους TGU στην παραγωγή, όπως έκανε και στα επόμενα τρία άλμπουμ της. Μέχρι και τζαζ στα αράβικα έχει ερμηνεύσει και τώρα που το σκέφτομαι ένα άρθρο βουτηγμένο αποκλειστικά στην δισκογραφία της δεν είναι κακή ιδέα… Την ακούμε στη διασκευή της στη δημοφιλή σύνθεση του Screamin' Jay Hawkins, από τον δίσκο της του 2001 Ayeshteni.
Duran Duran - Tel Aviv
Ήταν κάποτε ένα μουσικό κανάλι στην δεκαετία του 80 που καθιέρωσε την έκφραση «να δούμε ένα τραγούδι». Αργότερα απομακρύνθηκε εντυπωσιακά από τη μουσική και του έμειναν τα reality shows. Σε κάθε περίπτωση το MTV επηρέασε τη μουσική κουλτούρα των νέων των 80ς κατά έναν εντυπωσιακό βαθμό. Αγαπημένοι του ήταν και το βρετανικό υπερ πετυχημένο συγκρότημα των Duran Duran. Από το ξεκίνημά τους, από όπου και το τραγούδι, έδωσαν τρομερή σημασία στην προώθηση της μουσικής τους με video clips. Η παρέα των βρετανών στάθηκε και τυχερή αφού το τρίτο σινγλ του ομότιτλου ντεμπούτο τους το 1981, opening track, Girls On Film, κυκλοφόρησε με ένα αισθησιακό για την εποχή βίντεο που αρχικά προοριζόταν για προβολή στα κλαμπ και συνδρομητικά κανάλια. Συνέπεσε όμως σχεδόν με την έναρξη του προγράμματος του MTV και ωφελήθηκαν έτσι και οι δύο πλευρές. Ο επίλογος του πρώτου τους άλμπουμ έκρυβε από τους νεορομαντικούς μια ορχηστρική έκπληξη, με άρωμα ανατολής. Τελικά θα υπερνικούσε η εμπορική πλευρά σε βάρος πιο καλλιτεχνικών ανησυχιών με αποτέλεσμα το Tel Aviv να μείνει σχεδόν ορφανό, χρησιμοποιημένο μάλιστα μόνο για να ανοίγει ως υπόκρουση τις συναυλίες τους.
Dead Can Dance - The Ubiquitous Mr. Lovegrove
Ήταν 13 Σεπτέμβριου του 1993 όταν κυκλοφόρησε ένα από τα ομορφότερα άλμπουμ που έχω ακούσει και έκτοτε το επισκέπτομαι συχνά πυκνά. Η μικρή Ελλάδα, παροικία στην Μελβούρνη είχε νοτίσει με άρωμα ανατολής τα παιδικά χρόνια του θηλυκού έτερου ήμισυ του γκρουπ και οι ελληνικές επιρροές ήταν συχνά παρόν στη δισκογραφική τους πορεία (γραμματοσειρά του πρώτου άλμπουμ, οι τίτλοι δίσκων τους, Αιώνας – Ανάσταση - Διόνυσος). Ο μύθος του Μινώταυρου και του Θησέα ήταν η έμπνευση για τον τίτλο του έκτου δίσκου του αυστραλιανής καταγωγής ντουέτου αλλά και αρκετών τραγουδιών του, δίνοντας μια concept ατμόσφαιρα. Όπως και από τον προκάτοχό του, δύο χρόνια πριν, ηχογραφήθηκε με τα μέλη χωρισμένα, με την Lisa Gerrard να ζει στην γενέτειρα της και τον Brendan Perry να μετακινείται από τον Λονδίνο στην γενετήρια της μητέρας του Ιρλανδία. Έγχορδα, κρουστά, βιολιά και στοιχειωμένα πνευστά πατάνε σε ένα πιασάρικο ρυθμό, με την παθιασμένη ερμηνεία του Perry να δικαιολογούν τη διαχρονικότητα της σύνθεσης, που αποτέλεσε και single του δίσκου. Ο τίτλος έρχεται από το 1965 και το δέκατο όγδοο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν της αγγλικής σειράς Danger Man.
Talvin Singh – Light
Ο ντεμπούτο δίσκος του ασιατικής καταγωγής λονδρέζου dj/παραγωγού κυκλοφόρησε το 1998 με τίτλο ok. Στην όγδοη απονομή των βραβείων Mercury θα καταφέρει να φύγει νικητής, ξεπερνώντας ονόματα όπως Blur, Chemical Brothers, Stereophonics, Manic Street Preachers και Underworld μεταξύ άλλων. Όπως και ο ίδιος θα δηλώσει την νύχτα της απονομής δεν πρόκειται η βράβευσή του για μια νίκη του δίσκου του επί των άλλων, αλλά μια νίκη της πολυσυλλεκτικότητας της μουσικής ή όπως αλλιώς προσδιόριζε το καταπληκτικό εισαγωγικό Traveller, ο κόσμος είναι ήχος. Ο Γιάννης παρουσιάζοντας πριν λίγες ημέρες τραγούδια του αειμνήστου, πρόωρα αποχωρήσαντος, αλγερινού Rachid Taha θα πει ως αντίλογο σε αυτούς που λένε τις εθνικ επιρροές σκουπίδια ότι «…η μουσική ταξιδεύει» και αυτό ίσως να ήταν και ο πιο κατάλληλος τίτλος για το άρθρο…
Όλα τα παραπάνω και αρκετά ακόμη, βλέπε λίστα, στην παρακάτω ιντερνετική κασέτα
Tracklist
Cabaret Voltaire – Yashar [NYC Mix]
The Rolling Stones - Gomper
Truth Hurts feat. Rakim - Addictive
Led Zeppelin - kashmir
The Sisters Of Mercy - Temple Of Love (Feat. Ofra Haza)
Annabouboula - Hamam (Swiss Mix)
Natacha Atlas - I Put A Spell On You
Duran Duran - Tel Aviv
Dead Can Dance - The Ubiquitous Mr. Lovegrove
Talvin Singh - Light
Kula Shaker – Govinda (LP: K - 1996)
Brian Eno & David Byrne – Regiment (LP: My Life in the Bush of Ghosts – 1981)
The Beatles - Norwegian Wood (This Bird Has Flown) (LP: Rubber Soul – 1965)
Jethro Tull - Fat Man (LP: Stand Up – 1969)
Indian Rope Man - 66 Meters (Feat. Shahin Badar) (LP: Elephantsound – 1999)
Humble Pie - I'll Go Alone (LP: As Safe as Yesterday Is – 1969)
Paul Revere And The Raiders - 1001 Arabian Nights (LP: The Spirit of '67 – 1966)
Nusrat Fateh Ali Khan - Mustt Mustt (Massive Attack Remix) (LP: Mustt Mustt – 1999)
Ray Stevens - Ahab The Arab (single – 1962)
Communards - So Cold The Night (LP: Communards – 1986)
Loop Guru - Devotion nº 1 (Feat. Tamarind Free Jones) (LP: Bathtime With Loop Guru – 2003)
Ananda Shankar - Jumpin' Jack Flash (LP: Ananda Shankar – 1970)
The Yardbirds - White Summer (LP: Little Games - 1967)
The Moody Blues - The Word & Om (LP: In Search of the Lost Chord – 1968)
Mathar - Indian Vibes (Discovery of India Mix) (maxi single – 1994)
Thievery Corporation - Satyam Shivam Sundaram (LP: The Cosmic Game – 2005)
Queen - Mustapha (LP: Jazz – 1978)
Gene Pitney – Mecca (LP: Gene Pitney Sings Just for You – 1963)
