Από τον Κωστή Δ. Μπίτσιο
«The Shape of Water»
8/10
Ο παραγωγός, σκηνοθέτης και σεναριογράφος Guillermo del Toro κατάφερνε πάντα να περνά τα μηνύματα, που ήθελε μέσα από το παραμύθι (Mimic, The Devil’s Backbone, Pan’s Labyrinth) και για αυτό ετοιμάζει τον δικό του Πινόκιο. Ο κόσμος τον ακολουθεί γιατί η αφήγησή του σε μαγεύει. Το The Shape Of Water δεν ξεφεύγει από το στυλ του Μεξικανού δημιουργού, που παραδίδει έναν ύμνο στην διαφορετικότητα, κατακεραυνώνοντας τον ρατσισμό, μέσα από το σενάριο που έγραψε με την Vanessa Taylor. Η μοναχική αλλά όχι μόνη Elisa Esposito (Sally Hawkins) είναι μία – όχι εκ γενετής – μουγγή, που ζει πάνω από ένα σινεμά και δουλεύει ως καθαρίστρια σε ένα κτήριο του στρατού στην Βαλτιμόρη του 1962. Εκεί μεταφέρεται για πειράματα ένα απόκοσμο, αμφίβιο πλάσμα (Doug Jones), το οποίο θέλουν να εξολοθρεύσουν οι Ρώσοι. Ο σκηνοθέτης τοποθετεί την δράση εν μέσω ενός πολέμου (του Ψυχρού), αναδεικνύοντας το παράλογο αυτού, όπως είχε κάνει με τις πολεμικές διαμάχες στο Pan’s Labyrinth και με τον Ισπανικό Εμφύλιο Πόλεμο στο The Devil’s Backbone. Η εγκλωβισμένη στην ρουτίνα της καθαρίστρια προσεγγίζει με χαρακτηριστική παιδικότητα το Τέρας και τελικά - αυτή η βωβή – καταφέρνει να αναπτύξει μία σχέση μαζί του. Έχοντας συνηθίσει σε όλη της την ζωή να ακούει τα προβλήματα θυμάτων ρατσισμού ήτοι του ομοφυλόφιλου γείτονά της και της μαύρης συναδέλφου της (καταπληκτικοί οι Richard Jenkins και Octavia Spencer) η καλοπροαίρετη Elisa συναντά μία ύπαρξη, που δεν διαθέτει την ανθρώπινη ικανότητα ομιλίας, αλλά επιθυμεί να επικοινωνήσει.
Το φιλμ είναι υποψήφιο για 13 βραβεία Όσκαρ (καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, πρωτότυπου σεναρίου, Α’ γυναικείου ρόλου, Β’ γυναικείου ρόλου, Β’ αντρικού ρόλου, καλύτερης μουσικής, φωτογραφίας, μοντάζ, σκηνικών, κοστουμιών, ήχου, ηχητικών εφέ). Το ξεπερνούν μόνο τα All About Eve, Τιτανικός, La La Land με 14. Η Sally Hawkins αποσπά δικαίως μία οσκαρική υποψηφιότητα, αποδεικνύοντας ότι το Χόλιγουντ λατρεύει παρόμοιους ρόλους (Jane Wyman/Johnny Belinda, Patty Duke/The Miracle Worker, Marlee Matlin/Children of a Lesser God, Holly Hunter/The Piano, Samantha Morton/Sweet and Lowdown). Η Hawkins διέπρεψε πρόσφατα και στο βιογραφικό δράμα Maudie (8/10). Η ιστορία θα δείξει αν θα νικήσει ξανά τις συνυποψήφιές της και ήδη κατόχους Όσκαρ Meryl Streep και Frances McDormand.
Μιας και η ηρωίδα ζει πάνω από το σινεμά Orpheum, το οποίο φιλοξενεί μέρος της δράσης, η ταινία βρίθει σινεφίλ αναφορών: Mardi Gras (1958), The Story of Ruth (1960), The Little Colonel (1935), Coney Island (1943) , Sun Valley Serenade (1941), That Night in Rio (1941), Hello, Frisco, Hello (1943).
Στα δύο τελευταία φιλμ πρωταγωνιστεί η Alice Faye (1915-1998), που ερμηνεύει για το Hello, Frisco, Hello το τραγούδι You’ll Never Know. Το άσμα ακούγεται τρις στο The Shape Of Water https://www.apotis4stis5.com/film-tv/filmtv/28650-guillermo-del-toro-shape-of-water
και αποτελεί το ένα από τα δύο πρώτα τραγούδια, που ηχογράφησε στα 13 της (29.12.1955) η φίλη του σκηνοθέτη Barbra Streisand.
Η Streisand την περίοδο εξέλιξης της ιστορίας, ήταν το opening act για τον Benny Goodman, ο οποίος υπάρχει στο φιλμ με τον δίσκο του The Great Benny Goodman (1956), όπως υπάρχει και ο Glenn Miller μέσω του Sun Valley Serenade, αλλά και με τον δίσκο του Glenn Miller Plays Selections from The Glenn Miller Story and Other Hits (1956). Το You’ll Never Know ακούγεται σε σκηνή, που παραπέμπει σε διάσημη χορευτική σκηνή από το Follow the Fleet (1936) , όπου ακούγεται το Let’s face the music and dance, που έχει επίσης ηχογραφήσει η Streisand.
Ο del Toro φανερώνει τις επιρροές, που δέχθηκε από τις ταινίες The Red Shoes (1948), Dracula (1931) και Creature from the Black Lagoon (1954), με την τελική δημιουργία να θυμίζει πολύ μία νεότερη εκδοχή των Beauty and the Beast (1946), King Kong (1933) και Mr. Peabody and the Mermaid (1948). Και επειδή ο παραγωγός λατρεύει και το τηλεοπτικό μέσο (Trollhunters, The Strain) στην ταινία του εισαγάγει αναφορές από τα Mister Magoo, Bonanza, Mr. Ed και The Many Loves of Dobie Gillis. Και ενώ το Όσκαρ μουσικής φαίνεται ότι θα πάει ή στον Alexandre Desplat για την χαρακτηριστική μουσική του ή στον Jonny Greenwood για το μουσικό θέμα του Phantom Thread, δύσκολα φαίνεται να χάνει η λεπτομερής δουλειά των Paul D. Austerberry, Shane Vieau και Jeffrey A. Melvin στον τομέα της καλλιτεχνικής διεύθυνσης. Για το δωμάτιο της πρωταγωνίστριας απέδωσαν ονειρικά την έμπνευση του Del Toro από το έργο με τίτλο The Great Wave off Kanagawa (1829-1833) του Katsushika Hokusai (1760-1849).
Η δύναμη της επιμελημένης εικόνας στοιχειώνει το The Shape of Water. Άλλωστε ο Jenkins υποδύεται με σπάνια ευαισθησία έναν εικονογράφο της εποχής, που χάνει την δουλειά του από την είσοδο της φωτογραφίας στον χώρο της διαφήμισης. Μάλιστα στο ατελιέ του παρατηρείς ένα πορτρέτο της Audrey Hepburn, που υποδύθηκε την Eliza στην Ωραία μου Κυρία. Η Octavia Spencer παίζει μία ακόμα καθαρίστρια με χρυσή καρδιά, έχοντας κερδίσει το Όσκαρ για το The Help, που ακούγεται σε ατάκα της ταινίας. Ο Michael Stuhlbarg (Call me by your name) ξεχωρίζει ως αμφιταλαντευόμενος ρώσος πράκτορας και ο David Hewlett βρίσκει τον χώρο του ως Fleming. Ο Michael Shannon δημιουργεί την απειλητική φιγούρα της ταινίας, που ερμηνεύει κατά το δοκούν τα πάντα. Ο ήρωάς του υποδύεται τον πιστό οικογενειάρχη, ενώ στην δουλειά του παρενοχλεί σεξουαλικά τις υφιστάμενές του. Ο ρόλος φαντάζει καρικατούρα, αλλά πλέον συναντάς συχνά υποκριτές (ο ήρωας διαβάζει το The Power of Positive Thinking του Norman Vincent Peale), που στην πραγματικότητα βασανίζουν τους γύρω τους.
Trivia:
-Στα επόμενα σχέδια του σκηνοθέτη εντάσσεται το ριμέικ του μαυρόασπρου The Nightmare Alley (1947). Μακάρι να καταφέρει να το γυρίσει σε μαύρο-άσπρο, όπως ήθελε να κάνει με το The Shape of Water.
-Εμμονή με το ξεσκισμένο στόμα έχει ο σεναριογράφος. Στο Pan’s Labyrinth το έραβε ο Sergi Lopez, εδώ τρυπιέται του Michael Stuhlbarg.
-Το 2014 την σκηνοθεσία κέρδισε ο Μεξικανός Alfonso Cuaron (Gravity) και το 2015 και 2016 ο Μεξικανός Alejandro G. Inarritu (Birdman, The Revenant). Και τους δύο περιλαμβάνει ο del Toro στις ευχαριστίες του. Μένει να δεις αν στις 4 Μαρτίου θα αναφωνήσεις Viva Mexico! https://twitter.com/barbrastreisand/status/927680725415026689
Το φιλμ κυκλοφορεί στις 15 Φεβρουαρίου 2018 από την Odeon.
