Παξινού-Magnani. Ασφαλώς είναι σύμπτωση ότι έφυγαν τον ίδιο χρόνο και οι δύο. Το 1973.
Η Άννα Μανιάνι σαν σήμερα, 26 Σεπτεμβρίου. Η Κατίνα Παξινού λίγο νωρίτερα. Στις 22 Φεβρουαρίου. Αλλά μη μού πείτε κιόλας πως δεν μοιάζανε! Ιερά τέρατα και οι δύο. Και δυσκολεύομαι να πω ποια απ'τις δύο προτιμούσα. Την Παξινού την είδα και στον κινηματογράφο και στο θέατρο. Και όχι μια, πολλές φορές. Την Μανιάνι μόνο στο σινεμά. Και πάντα είχα την εντύπωση πως τόση φλόγα, δεν τη χωρούσε η οθόνη. Πραγματικά ξεχείλιζε. Ακόμα και σε εκείνο το μικρούλι πέρασμα στη Roma του Φελίνι.
«Δεν σού έχω εμπιστοσύνη, Φεντερίκο», τού είχε πει καθώς κοίταζε την κάμερα, σύμβολο της Ρώμης και η ίδια. «Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη», η πρώτη της ταινία που καρφώθηκε στη μνήμη μας. Και αργότερα, «Μάμα Ρόμα» στην ταινία του Παζολίνι. Και πώς να την βγάλεις απ' το μυαλό στην τελευταία της σκηνή, καθώς ανοίγει το παράθυρο. Μανιάνι και Παξινού, πάντοτε τις ταύτιζα.
Ταμπεραμέντο, προσωπικότητα, ταλέντο. Και ήταν καλές και στο τραγούδι. Η Μανιάνι, γυναίκα λαϊκή, ξεκίνησε την καριέρα της από φτηνά βαριετέ και μιούζικ-χωλ. Αλλά και η Παξινού είχε πολλά λαϊκά στοιχεία, κι ας προερχόταν από μεγαλοαστική Πειραιώτικη οικογένεια, που μπορούσε να κάνει τη διαδρομή Ελλάδα-Γερμανία, λες κι ήταν Πατήσια-Φάληρο. Η Παξινού είχε σπουδάσει μουσική και, νέο κορίτσι ακόμη, είχε συνεργαστεί με τον Δημήτρη Μητρόπουλο στην όπερα Βεατρίκη. Για την Παξινού έγραψε την Βεατρίκη ο Μητρόπουλος.
Για την Άννα Μανιάνι, ο Τένεσυ Γουίλιαμς το «Τριαντάφυλλο στο στήθος». Και οι δύο περάσανε απ' το Χόλιγουντ. Η Σεραφίνα ντέλε Ρόζε χάρισε το Όσκαρ α' ρόλου στην Μανιάνι. Ως επαναστάτρια Πιλάρ στο «Για ποιον χτυπά η καμπάνα» είχε πάρει πιο πριν το Όσκαρ β' ρόλου η Παξινού. Θαυμαστής και των δύο ο Βισκόντι. Σκηνοθέτησε την Μανιάνι στην Bellissima, την Παξινού στον Ρόκο και τ'αδέρφια του. Τέλος, στην προσωπική τους ζωή γνώρισαν και οι δύο τραγωδίες. Η Παξινού όταν έχασε την μία από τις κόρες της, η Μανιάνι όταν ο γιος της απ' τον ηθοποιό Μάσιμο Σεράτο χτυπήθηκε από πολιομυελίτιδα, που τον καθήλωσε για πάντα.
Την Κατίνα Παξινού την συνδέσαμε με τον Αλέξη Μινωτή. Όχι σε έναν, αλλά σε δύο σκηνοθέτες χάρισε την καρδιά της η Μανιάνι. Στον Γκοφρέντο Αλεσαντρίνι, που την ανακάλυψε, την παντρεύτηκε και τής έδωσε στο σινεμά τις πρώτες ευκαιρίες και στον μεγάλο Ρομπέρτο Ροσελίνι, που η ίδια ποτέ της δεν ξεπέρασε και που τής τον πήρε η Ίγκριντ Μπέργκμαν.
Θυμάμαι πάντα την Κατίνα Παξινού στον τελευταίο ρόλο της στο θέατρο. Άρρωστη βαριά, λίγο πριν πεθάνει, έσερνε την καρότσα με την καντίνα στη «Μάνα κουράγιο» του Μπέρτολτ Μπρεχτ και τραγουδούσε τις μουσικές του Πάουλ Ντεσάου. Όμως στο στιγμιότυπο που θα σάς δείξω τώρα, η Άννα Μανιάνι τραγουδά. Και χορεύει με τον Άντονυ Κουήν το ναπολιτάνικο Scapricciatiello, σε μια σκηνή της ταινίας του 1957 «Αγριος είναι ο άνεμος». Η ταινία δεν έλεγε πολλά πράγματα, αν και την είχε υπογράψει ο Τζωρτζ Κιούκορ. Ο Άντονυ Κουήν είναι ο σύζυγος. Ο Άντονυ Φραντσιόζα ο εραστής.
