Οι μάγισσες της Ανατολής-Γιώργος Παπαστεφάνου

Οι μάγισσες της Ανατολής-Γιώργος Παπαστεφάνου

Όπως είπαμε μάγισσες της Ανατολής συναντάμε όχι μόνο στο λαϊκό, αλλά και στο παλιό ελαφρό τραγούδι.

Ταξιδεύοντας πότε κοντά στο Νείλο, πότε μέσα στην έρημο. Πότε με τη φωνή της Βέμπο, της Δανάης, του Μαρούδα, πότε ακούγοντας τον Άλκη Παγώνη, τον Πάνο Βισβάρδη ή τον Γκρεγκόρ. Μπροστά μου περνούν τώρα ξανά τόσες εξωτικές φιγούρες. Η Φεριχά, η Σαμπιχά, η Αϊσέ, σκλάβα σε ένα κονάκι ερημικό.

Και η Λειλά με φερετζέ, άστρο της αυγής μέσα στον ψεύτικο ντουνιά. Θυμάστε την φελάχα την μικρούλα Γιουλαλάμ, που έπαιζε ώρες το ταμ-ταμ και είχε πόθο στην καρδιά για έναν σεΐχη; Ποιος ξέρει τι να απόγινε. Κι έπειτα είναι και η Ζεχρά. Εκείνη τον σεΐχη δεν τον διάλεξε. Πεσκέσι την δώσανε στα χέρια του, κάποιοι που «μες στους δρόμους της Βαγδάτης είδαν την κορμοστασιά της και ζηλέψανε και μια νύχτα δίχως άστρα μπήκαν στα ψηλά τα κάστρα και την κλέψανε».

Από τότε στο φεγγάρι, κλαίει κάποιο παλικάρι και θρηνεί. Και το κλάμα του, ο στιχουργός Αιμίλιος Σαββίδης και ο συνθέτης των μεγάλων επιτυχιών Μιχάλης Σουγιούλ, το 1938 το κάνανε τραγούδι για την Σοφία Βέμπο. Δύο χρόνια αργότερα, που οι Ιταλοί μάς κήρυξαν τον πόλεμο, η Σοφία τραγούδησε και πάλι την Ζεχρά, αλλά με άλλα λόγια. Πατριωτικά αυτή τη φορά, του Μίμη Τραϊφόρου. Και ακόμη και σήμερα, ακούγοντας αυτή τη μελωδία, στα χείλη ανεβαίνουνε οι στίχοι «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά, που σκληρά πολεμάτε».

Εμείς θα σταθούμε όμως στην πρώτη εκδοχή, την καθαρά ανατολίτικη. Όταν το 1983, μαζί με την Βέρα Πάλμα, ετοιμάζαμε για την εκπομπή «Οι παλιοί μας φίλοι» ένα μικρό πορτρέτο του Σουγιούλ, ζήτησα από την Ελευθερία Αρβανιτάκη να τραγουδήσει την Ζεχρά, πλαισιωμένη από την Οπισθοδρομική Κομπανία, που ακόμη τότε συνεργάζονταν. Και για να συμπληρωθεί η οριαντάλ ατμόσφαιρα, ήρθε στο στούντιο και η Αλεξάνδρα Τσουκαλά, ειδική στους ανατολίτικους χορούς.

Η Αλεξάνδρα είναι κόρη της γλύπτριας Ναταλίας Μελά και του αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη, δισέγγονη του Μακεδονομάχου Παύλου Μελά και πρώην σύζυγος του κοινωνιολόγου, πανεπιστημιακού και πολιτικού Κωνσταντίνου Τσουκαλά.