Ο Γιώργος Παπαστεφάνου και η Δόμνα Σαμίου

Ο Γιώργος Παπαστεφάνου και η Δόμνα Σαμίου

Για να μην λέω ψέματα, ήξερα τί θα έβλεπα. Με είχαν προετοιμάσει. Αλλά και πάλι, η πραγματικότητα ξεπερνούσε κάθε περιγραφή. Ο χώρος, μια συνηθισμένη ταβέρνα στο Παγκράτι. Στρωμένα τα τραπέζια, πηγαινοερχόντουσαν τα εδέσματα, και από κόσμο φίσκα.

 

Καλά-καλά δεν είχαν ακόμα κατέβει πιρούνια και κουτάλια, όταν σαν επιδόρπιο ξεκίνησαν τα αστεία. Οι κόρες του Μπαρμπούτσογλου εν δράσει. Κόρες που δεν ήταν γένους θηλυκού, αλλά ξετρελαμένα αρσενικά μιας κάποιας ηλικίας, που με τα τραγούδια και τα πιπεράτα καλαμπούρια τους, είχαν βαλθεί να κάνουν τους ντροπαλούς να κοκκινίζουν, τους απλά συντηρητικούς να κοιτούν τους διπλανούς με αμηχανία και πονηρά χαμόγελα και όλους μαζί στο τέλος μια παρέα, να πετούν τη μάσκα του καθωσπρεπισμού και δίχως ενοχές να ξεκαρδίζονται. Έτσι κι αλλιώς, μια ζωή την έχουμε κι αν δεν την γλεντήσουμε...

 

Στο παρελθόν, πολλές φορές σε υπαίθρια αναψυκτήρια, είχε πιάσει το αφτί μου τα σόκιν ανέκδοτα που λέγανε στα διπλανά τραπέζια οι σοβαροί, καταπιεσμένοι κύριοι. Και είναι σαν να ακούω ακόμα τις «κυρίες» τους να το απολαμβάνουν κακαρίζοντας. Εδώ όμως, με τις κόρες τού Μπαρμπούτσογλου γινότανε χαμός. Αληθινό ξεσάλωμα. Μα τόση ανάγκη είχαμε λοιπόν να εκτονωθούμε; Σαν κάτι να ήξερε μού φαίνεται ο Διόνυσος, που καθιέρωσε τα ιερά κι ανίερα από τα πολύ αρχαία χρόνια. Σάμπως, αυτή την παράδοση δεν συνεχίζουν κι οι Απόκριες; Στον κύκλο του χρόνου ακούραστες και πάντα σφριγηλές;

 

Ήταν λοιπόν, Αποκριές, όταν η Δόμνα Σαμίου μάς κάλεσε σε ένα ταβερνάκι, νομίζω κάπου προς Πατήσια. «Πρόσεξε όμως» μού είχε πει. «Για να περάσεις καλά, δεν σε θέλω κουμπωμένο». Κι εγώ τη συμβουλή την ακολούθησα. Άλλωστε τώρα θα ήμουν σε πιο οικείο περιβάλλον και σίγουρα θα ένοιωθα πιο άνετα. Σχεδόν όλα τα τραγούδια εκείνης της βραδιάς, πρώτη φορά τα άκουγα. Δεν ήξερα καν ότι υπάρχουν.

 

Η Δόμνα τα είχε συγκεντρώσει για έναν από τους εξαιρετικούς δίσκους του συλλόγου της. Οι μουσικοί της και η χορωδία, ήταν όλοι νέα παιδιά. Από το στόμα τους, η αθυροστομία είχε μια φυσικότητα, μια αφέλεια και βέβαια σπιρτάδα. Όμως, αναρωτιόμουνα, αυτά τα τραγούδια θα μπορούν άραγε να ακουστούν κι απ' το ραδιόφωνο; Έχοντας μάθει στην ΕΡΤ να αυτολογοκρίνομαι, όποτε έπαιζα στις εκπομπές μου τα αποκριάτικα της Δόμνας, φρόντιζα να μιλάω πάνω στα επιλήψιμα σημεία για να μην ενοχληθούν οι ακροατές, που θα έβρισκαν τα λόγια ιδιαιτέρως τολμηρά και ακατάλληλα. Είχα βλέπετε στον νου μου και εκείνον τον ιεροψάλτη, που έκανε μήνυση στη Δόμνα για τα «κακά» λόγια αυτών των τραγουδιών. Ευτυχώς η εισαγγελέας είχε ανοιχτό μυαλό και δεν υπήρξε δικαστική συνέχεια. Όμως τώρα ας μην ξεχνιόμαστε.

 

Για λίγες ακόμη μέρες η ελληνική αποκριά θα είναι εδώ, κάντε λοιπόν σύνθημα αυτό που λέει το τραγούδι. «Χορέψετε, χορέψετε, τα νειάτα να χαρείτε, γιατί σε τούτο τον ντουνιά δεν θα τα ξαναβρείτε». Λοιπόν τί κάθεστε; «Δώστε τού χορού να πάει τούτη η γης θα μάς εφάει. Τούτη η γης που την πατούμε, όλοι μέσα θε να μπούμε». Εκτός αν επιλέξουμε αποτέφρωση. Τώρα, για να μη μάς βάλουνε πιπέρι, από όλα τα αποκριάτικα, ιερά ανίερα της Δόμνας, διαλέγω αυτό το σεμνό και φιλοσοφημένο παραδοσιακό της Νάξου, που ακούγεται και εκτός Αποκριάς. Το βίντεο είναι από μια βραδιά Δόμνας Σαμίου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, Απόκριες του 2003.

Μια πολύ ωραία βραδιά με ένα σωρό εκπλήξεις, που είχε σαν επίλογο ένα αληθινό ξεφάντωμα στο φουαγιέ του αυστηρού θεάτρου. Το εξαιρετικό στήσιμο και την σκηνοθεσία είχε αναλάβει η Δάφνη Τζαφέρη, για χρόνια πολύτιμη συνεργάτιδα της Δόμνας και δική μου.